Nüfus az göç çok!

Türkiye’de sosyoekonomik seviyesi en yüksek ilçeler, TÜİK verilerine göre Çankaya (Ankara), Kadıköy ve Beşiktaş (İstanbul), Etimesgut (Ankara) ile Nilüfer (Bursa olarak kayda geçti. En düşük seviyelerde olan ilçeler ise Çamoluk (Giresun), Derebucak (Konya), Doğanşar (Sivas), Felahiye (Kayseri), Dikmen (Sinop), Pınarbaşı (Kastamonu) ve Bayramören (Çankırı) olarak sıralandı.

Sosyoekonomik düzeyin daha düşük olduğu bu ilçelerin İç Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde yoğunlaştığı ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nden bir ilçenin listede yer almaması dikkat çekiyor. Uzmanlar, düşük sosyoekonomik düzeydeki ilçelerde refah ve nüfus yoğunluğunun azaldığını, dış göçün bu bölgelerde yüksek olduğunu vurguluyorlar.

KÜÇÜK VE İZOLE İLÇELER üzerinde yapılan değerlendirmelerde, Üsküdar Üniversitesi Sorbonne’e göre büyükşehirler, köyleri kapsayacak geniş sınırlar nedeniyle ortalama sosyoekonomik skoru yükseltebiliyor. Bazı ilçelerde yoksul mahalleler ile kent merkezinin bir arada bulunması skoru seyreltiyor. Örneğin Diyarbakır’ın Sur ilçesi, hem yoksul mahalleleri içerirken hem de ticaret ve turizm merkezi olarak öne çıkabiliyor. Bu durum, istatistikleri belirgin biçimde etkileyebiliyor. Güneydoğu’da işsizlik yüksek olsa da tüketim ve hareketlilik mevcut. Karadeniz ve İç Anadolu’daki bazı ilçeler ise çok küçük, izole ve yaşlı nüfusu nedeniyle göç veriyor ve sosyoekonomik açıdan dipte görünebiliyor. Ancak bu bölgelerdeki iller için genel bir tablo olmadığını da eklediler.

KIRSAL NİTELİĞİNDE Yeditepe Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Demet Lüküslü ise şu görüşleri paylaştı: Listede İç Anadolu ve Karadeniz’in orta ölçekli illerinin ilçeleri ile kırsal nitelikli, küçük ölçekli ve 10 binin altında nüfusa sahip ilçeler öne çıkıyor. Düşük sosyoekonomik düzeye sahip bu ilçelerin genç nüfusunu göç ettirdiğini belirttiler. Böyle ilçelerde uygulanacak sosyal politikaların ve hizmetlerin, demografik ve sosyal yapıya paralel olarak hayati bir rol oynayacağını vurguladılar.

YATIRIMLARLA İLGİLİ olarak değerlendiren Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Sosyoloji Bölümü profesörü Prof. Dr. Sutay Yavuz ise şu noktaya değindi: Bölgelerde yatırımların artmasıyla birlikte hane gelirinin yüksek olanların göç ettiğini söylemek mümkün. Güneydoğu’da deprem gibi zorlayıcı koşullara rağmen insanların bölgede yaşamına devam ettiğini de ekledi; ancak verilerin sonrasında nasıl değişeceğini takip etmek gerekiyor.

MERAK EDİLEN 7 İLÇE

• ÇAMOLUK (GİRESUN): 20 Mayıs 1990’da ilçe statüsünü kazanan ve 600 km² yüzölçümüne sahip bu ilçede tarım ve hayvancılık odaklı bir ekonomi öne çıkıyor; Doğu Anadolu kültürü baskın bir yaşam sürüyor.
• DEREBUCAK (KONYA): Nüfusu 25 yıl içinde 19 binden 5 bin 976’ya gerileyen ilçe, toplam alanı 66 bin hektar olmasına rağmen sadece 15 bini tarım için kullanılıyor.
• DOĞANŞAR (SİVAS): 1990’da 8 bin 324 olan nüfus, 2020’de 2 bin 780’a düşmüş; ticaret ve turizm gelişmiyor.
• FELAHİYE (KAYSERİ): 1985’te 23 bin 810 nüfusu olan ilçe, göçlerle 5 bin 569’a geriledi; çoğunluk tarım ve hayvancılıkla geçiniyor.
• DİKMEN (SİNOP): 1. derece heyelan bölgesinde konumlanan ilçe, 2020 itibarıyla nüfus 4 bin 860 olarak kayıtlara geçmiş.
• PINARBAŞI (KASTAMONU): Toplam nüfusu 5.756; Kastamonu’nun İstanbul’a en çok göç veren ilçesi. Köy nüfusunun yüzde 85’i 50 yaş ve üzerindeki kişilerden oluşuyor.
• BAYRAMÖREN (ÇANKIRI): Toplam nüfus 2.740. Her yıl Pre-Paragliding World Cup Çankırı & Türkiye Şampiyonası 1. Ayağı düzenleniyor; çevre illerden yoğun ilgi görüyor. 2015 yılında Dünya Yamaç Paraşütü Şampiyonası burada yapıldı.