Nadir Toprak Elementleri ve Ülkeler Arası İhracat Kontrolü Üzerine Yeni Gelişmeler

Çin Ticaret Bakanlığı, nadir toprak minerallerinin ağır ve orta ağır metal sınıflarındaki kullanımlarının savunma sanayisine yönelik bazı uygulamalarda değerlendirildiğini hatırlatarak, nadir topraklar ve ilgili ürünlerin ihracatında yürütülen tedbirlerin meşru bir kontrol çerçevesinde olduğuna vurgu yaptı. Açıklamada, küresel dengesizliklerin ve zaman zaman yaşanan çatışma ihtimallerinin gölgesinde, Çin’in uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmek adına istikrarlı bir yaklaşım benimsediği ifade edildi.

Sivil amaca hizmet eden taleplerin onay süreçlerinde gerekli kolaylıkların sağlanacağı belirtilerek, ihracat yasağı değil; ihracat kontrolü çerçevesinde hareket edildiği belirtildi. Tartışmaların odak noktasında olan çifte standart iddialarına ilişkin olarak, Washington’un uzun süredir ulusal güvenlik kavramını geniş bir kapsama yaydığını ve bazı ürünlerin yasaklandığını hatırlatan açıklama, bu süreçte ABD’nin ihracat kontrol listelerinin birkaç binlerce üyesine ulaştığını, Çin’in ise bu sayının biraz üzerinde kaldığını belirtti.

TARİFE SAVAŞI İSTEMİYORUZ AMA BUNDAN DA KORKMUYORUZ

Trump yönetiminin, Çin’in duruşuna karşılık olarak, Çin’e yüzde 100 ek gümrük tarife uygulama planını açıklamasıyla ilgili olarak Çin’in karşısında tutulacak adımların dengeli bir şekilde yürütüleceği ifade edildi. China’nın, bu süreçte tarife politikalarının yalnızca bir araç olduğuna işaret edilerek, kapsamlı bir tarife savaşı istemediklerini, ancak bu yönde baskıların kendilerini etkilemediğini vurguladılar. ABD’nin Madrid’deki tarife müzakerelerinin son turunun üzerinden henüz 20 gün geçmişken Çin’e yönelik yeni kısıtlamaların hayata geçirildiği belirtildi. Bu dönemde Çinli şirketlerin ihracat kontrol listesine eklenmesi ve denetim yükümlülüklerinin artırılmasıyla birlikte, deniz ve lojistik sektörlerinde de incelemelerin başlatıldığı kaydedildi.

NADİR TOPRAK ELEMENTLERİ

9 Eylül’de Çin, nadir toprak elementleri ile bunların üretim teknolojileri için getirilen ihracat kısıtlamalarını duyurdu. Bu kapsamda üretim süreçlerinde kullanılan bazı teknolojilerin transferine kısıtlamalar getirilirken, bu elementlerin ikincil kaynak olarak işlenmesi ve geri dönüşümü konularında da kontroller uygulanacak. Böylelikle, nadir toprak elementlerini ihraç eden yabancı şirketlerin Çin’den sivil ve askeri ikili kullanıma sahip ürünlerin ihracatı için lisans alması gerekecek. Ayrıca, yeni listelere eklenen kritik mineraller ile batarya üretiminde kullanılan malzemeler ve süper sert metaller içeren ürünler için ihracat kısıtlamaları getirilmiş durumda.

APEC ZİRVESİ ÖNCESİ GELİŞME

Kararın, ABD-Çin tarife görüşmelerinin sürdüğü ve iki ülke liderlerinin bu ay Güney Kore’deki APEC Zirvesi kapsamında yüz yüze görüşmeyi planladığı bir dönemde geldiği ifade ediliyor. Çin, ABD’nin çip sektörü başta olmak üzere teknolojik kısıtlamalarına karşılık olarak nadir topraklarda da kontrol mekanizmalarını devreye soktu. 2024 yılında ABD’nin çip endüstrisi ve bazı kritik materyaller üzerindeki kısıtlamalarına Çin’in yanıtları, küresel tedarik zincirinin güvenliği ve istikrarı üzerinde önemli etkilere yol açtı.