KURGAN ile Riskli İşlemler İçin Yeni Dönem: Sahte Belgeye Karşı Yapay Zeka Destekli İzleme

Hazine ve Maliye Bakanlığı ile paylaşılan bilgiler doğrultusunda, VDK sahte belge riskini azaltmaya yönelik yeni tedbirleri uygulamaya aldı. Bu kapsamda KURGAN sistemi devreye alınarak, cari veriler üzerinden işlem risklerini ölçüyor ve sahte belgeyle ilgili potansiyel tehditleri hızla belirleyebiliyor. Sistem, işlemlerin gerçekliğini doğrulamaya odaklanırken, riskli görülen alım-satım hareketlerini öne çıkarıyor.

SADECE RİSKLİ İŞLEMLER ARANIYOR Ardışık incelemelerin sonucunda, geçmiş dönemlere ait veriler incelendiğinde 2023 yılında yaklaşık 8 bin 753 satıcı ve 35 bin 901 alıcının dahil olduğu işlemler için yaklaşık 190 milyar lira tutarında riskli bir tablo ortaya çıktı. 2024 içinse 11 bin 530 satıcı ve 52 bin 557 alıcının yer aldığı yaklaşık 389 milyar liralık işlem riskli olarak kaydedildi. Mükerrer işlem yapan taraflar belirlendiğinde, iki yıllık dönemde 17 bin 373 satıcı ve 77 bin 834 alıcıya ilişkin toplam yaklaşık 578 milyar liralık risk analizine ulaşıldı. Uygulama, tüm işlemler yerine yalnızca yüksek riskli olanları tespit ediyor.

MÜŞAVİRLERDEN MÜKELLEFLERE REHBERLİK Sistem riskli bulduğu işlemlere ilişkin olarak alıcı mükelleflere bilgilendirme yazıları gönderiyor. Şu ana kadar 70 bini aşkın yazı, riskli işlemlerin alıcılarına ulaştırıldı ve bu sayede olası bir denetim öncesi durumun netleşmesi hedefleniyor. İki yılda incelenen 17 bin 373 satıcının cevapları ise ilerleyen incelemelerde delil olarak kullanılacak. Gelen cevaplar doğrultusunda incelemeler kapatılabileceği gibi gereklilik halinde devam da ettirilebiliyor.

KAYIT DÜZELTME İMKANI KURGAN’ın tespitleri sadece riskli işlemleri işaretliyor; bu, satıcı ya da alıcıya sahte belge düzenleyicisi ya da kullanıcısı statüsü kazandırmıyor. Bilgilendirme sayesinde mükellefler, farkında olmadan ya da hatalı kullanımdan doğan hataları düzeltebiliyorlar. Bu süreçte uyarı alan mükellefler için kayıtlarını düzeltme imkanları sağlanıyor.

“DÜRÜST MÜKELLEFİN HAK VE HUKUKUNU KORUYORUZ” Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kayıt dışılıkla mücadelede ileri teknolojilere yatırım yaparak yeni sistemleri hayata geçirmenin önemine değindi ve amaçlarının mükellefleri cezalandırmak olmadığını belirtti. “Bilgilendirme ve gönüllü uyum çağrısı yapıyoruz; dürüst mükelleflerin hak ve hukukunu korumak için çalışıyoruz, gerçek işlemler için herhangi bir endişe taşımıyoruz.”