Kamu-Özel İşbirliği Projelerinde 71 Tamamlanmış Yatırım ve Havalimanı Gelirleriyle Kamu Maliyesine Katkı

TBMM Genel Kurulu’nda Kamu-Özel İşbirliği (KÖİ) projelerinin ülke bütçesine etkileri ele alındı. Bakan Abdulkadir Uraloğlu, 2024 bütçe kanun tasarıları ve 2024 Kesin Hesap Kanunu teklifleri çerçevesinde yapılan görüşmelerde, KÖİ yoluyla yürütülen yatırımların ulaştırma ve haberleşme alanında önemli bir hacme ulaştığını vurguladı.

4 sektörde 71 KÖİ projesi tamamlandı ve böylece son 23 yılda yaklaşık 300 milyar dolar seviyesinde yatırım gerçekleştirildi. Projelerin toplam yatırım değeri bugün itibarıyla 51 milyar dolar olarak belirlenirken, mevcut maliyetlerle yeniden inşa edilmesi halinde bu rakam 90 milyar dolara çıkabilecektir. Bakan Uraloğlu, kamu bütçesiyle yürütülen bu tür projelerin çoğu zaman ya gecikeceğini ya da gerçekleşemeyeceğini, ancak KÖİ modeliyle projelerin zamanında tamamlanarak ülkeye 39 milyar dolarlık ek tasarruf sağlandığını ifade etti.

KÖİ modelinin finansman boyutu ve havalimanı projeleri kapsamında, kamu-özel işbirliğinin sadece inşa alanında değil, finansman kısmında da önemli rol oynadığını anlatan Uraloğlu, İstanbul Havalimanı, Avrasya Tüneli, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Kuzey Marmara Otoyolu, Osmangazi Köprüsü, İzmir Otoyolu ve 1915 Çanakkale Köprüsü gibi projelerde stratejik önemin giderek netleştiğini söyledi. Havalimanı projelerinden elde edilen gelirler arasında İstanbul Havalimanı ve Esenboğa Havalimanı için toplam 137 milyon Euro’luk ilave gelir kaydedildi. Ayrıca bugüne kadar İstanbul Havalimanı, Antalya Havalimanı ve Esenboğa Havalimanı’ndan elde edilen kira geliri 3 milyar 428 milyon Euro’ya ulaştı. Bu sayede kamu hazinesine yaklaşık 3,57 milyar Euro katkı sağlandığı belirtildi.

Garanti edilen yol ve trafik artışları kapsamında, köprü ve otoyol projelerinin trafik göstergeleri öngörülerin üzerinde seyretmektedir. İstanbul–İzmir Otoyolu için %163, Ankara–Niğde Otoyolu için %87, Avrasya Tüneli için %106 gibi oranlar paylaşıldı. Bakan Uraloğlu, Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nün 2028’de, Kuzey Marmara Otoyolu’nun ise 2030’da, Menemen-Aliağa-Çandarlı Otoyolu’nun da 2030’da tamamlanacağını belirtti. Bu projeler, ileriki yıllarda diğerlerini de devreye alacak şekilde planlandı.

Uraloğlu ayrıca şu değerlendirmeyi yaptı: “Bu altyapı yatırımları milletin malıdır. Tüm KÖİ projelerinin işletme sürelerinin sonunda Devlet’e devriyle birlikte, Bakanlık kendi yatırım bütçesinden daha fazlasını elde etmiş olacaktır.”