Iğdır’ın Hava Kirliliği ve Sağlık Üzerindeki Etkileri: Uzman Görüşleri ve Bölgesel Nedenler

Iğdır, Dünya Hava Kalitesi Endeksi verilerine göre yine ülkenin en kirli havasına sahip il olarak kaydedildi. 26 Kasım’da 443 AQI skoruna ulaşan kent, 1 Aralık itibarıyla da aynı yüksek seviyede kalırken, vatandaşlar endişeyle yaşantılarını sürdürüyor. Uzun süreli yüksek kirleticilik, astım, kanser, felç ve kronik akciğer hastalıkları dahil olmak üzere pek çok sağlık sorununa yol açabiliyor.

Yüksek kirli hava, özellikle çocukların bilimsel gelişimini olumsuz yönde etkileyebiliyor; ruh sağlığı üzerinde de benzer baskılar yaratabiliyor ve mevcut hastalıkları ağırlaştırabiliyor. Iğdır’daki en temel nedenler arasında dağların hava akışını baskılamasıyla birlikte kalitesiz kömür kullanımı, yoğun betonlaşma ve doğal gazın sınırlı olması yer alıyor. Ayrıca hayvancılığın sürmesi vePlansız şehirleşme ile altyapı sorunları kirli havanın artmasına katkıda bulunuyor.

Kenti çevreleyen dağların sirkülasyonu engelleyici etkisi ve kirliliğe zemin hazırlayan ekipmanlar, sadece hava kirliliğini artırmakla kalmıyor; aynı zamanda Metsamor Nükleer Santrali’nin bölgede radyasyon riskini gündeme getiriyor. Bu riskin kanser, KOAH ve astım gibi solunum yolu hastalıklarının bölgede daha sık görülmesiyle ilişkilendirildiği belirtiliyor.

Temiz Hava Hakkı Platformu’nun (THHP) raporları, son yıllarda Iğdır’da meydana gelen ölümlerin yaklaşık üçte birinin hava kirliliğiyle bağlantılı olduğunu ortaya koyuyor. Yetkililere ve kent sakinlerine, hava kalitesini artırmaya yönelik somut önlemler alınması çağrısında bulunuluyor.

Allahverdi Kum, Türkiye’nin 81 ili arasında Iğdır’ın en kirli şehir olduğunu ifade ederken, merkezi ve köyleriyle tüm ilde kirli havanın etkili olduğunu belirtiyor. Doğalgazın yetersizliği ve çevredeki mahallelerde eksikliği nedeniyle kömür ve tezeğin sık kullanımı, dört bir yandan dağlarla çevrili Iğdır’da havayı daha da kirletiyor. Akşamları özellikle bölgelerin ışıklarındaki parıltının kaybolması, yükselen kirliliğe işaret ederken, astım hastaları bu durumdan en çok etkileniyor.

İlgili vatandaşlar, maske kullanımıyla dışarı çıkarken altyapı çalışmalarının uzun sürdüğünü vurguluyor ve çözümler için sulama gibi basit tedbirlerin uygulanmasını öneriyorlar. Yetkililere seslenen Öner, iyi bir gelecek için herkesin görevine odaklanması gerektiğini ifade ediyor ve süregelen iyileştirme çabalarının hızlandırılmasını talep ediyor.