Gebelik öncesi dönemde basit ve güçlü adımlarla sağlıklı bir geleceğe hazırlanın. Tavsiyeler ve ipuçlarıyla sağlıklı bir gebelik süreci için rehberlik.
Gebelik öncesi hazırlık, sadece sağlıklı bir hamilelik için değil, aynı zamanda anne ve bebek sağlığını korumak adına da kritik bir dönemi temsil eder. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Gizem Akça, “Gebelik öncesinde alınan küçük ama etkili önlemler sayesinde, düşük, erken doğum, gebelik şekeri, hipertansiyon gibi risk faktörleri büyük ölçüde minimize edilebilir” diyerek, bu sürecin önemine vurgu yapıyor. Bu hazırlık aşamasında atılan adımlar, kadınların kendi bedenlerini daha iyi tanımalarını sağlayarak, kendine güvenlerini artırır ve olası komplikasyonların önüne geçer.
Hamile olmaya karar verdiğinizde, ilk adım olarak bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı ile görüşmek büyük önem taşır. Bu aşamada gerçekleştirilen detaylı değerlendirmede, hem genel sağlık durumu hem de üreme sistemi detaylıca incelenir. Dr. Gizem Akça, “Jinekolojik muayene sırasında rahim ve yumurtalıklar detaylıca değerlendirilir, rahim ağzı kanseri tarama testleri (Pap smear ve HPV testi) yapılır. Ayrıca, miyom, kist gibi sorunlar ve hormonal dengenin göstergeleri gözden geçirilir” ifadelerini kullanıyor.
Gerekli görüldüğü durumlarda kan ve idrar testleri ile temel sağlık göstergeleri, tiroit fonksiyonları ve enfeksiyon hastalıkları araştırılır. Bu sayede, gebelikte oluşabilecek sorunlar erken tespit edilerek, uygun tedavilerle komplikasyonların önüne geçilir.
Hamilelik, sadece bedensel değil, aynı zamanda psikolojik ve sosyal dönüşümleri içerir. Bu süreçte kendinizi hazır hissetmek, yaşanabilecek stresle başa çıkma becerinizi güçlendirir ve doğum sonrası depresyon riskini azaltır. Partnerinizle iletişiminizi güçlendirmek, sosyal destek ağlarınızı genişletmek ve annelik beklentilerinizi netleştirmek bu dönemde oldukça faydalıdır.
İhtiyaç duyulduğunda psikolojik destek almak, hamilelik sürecinin daha sağlıklı ve huzurlu geçmesine katkı sağlar. Ayrıca, hamilelik ve doğumun fizyolojisini öğrenmek, eğitimlere katılmak ve bilinçlenmek, bu süreci hem daha keyifli hem de daha güvenli kılar. Meditasyon, düzenli egzersizler ve uygun uyku düzeni de stres yönetiminde önemli rol oynar.
Sağlıklı ve dengeli beslenmek, doğurganlığı ve hamilelik sürecini olumlu yönde etkiler. Dr. Gizem Akça, “Akdeniz tipi beslenme alışkanlığı, sağlıklı yağlar, kompleks karbonhidratlar ve protein içeriği ile oldukça faydalıdır. Haftada yaklaşık 150 dakika orta yoğunlukta egzersiz yapmak, özellikle yürüyüş, yüzme ve yoga, gebelik diyabeti gibi komplikasyonları önlemede etkilidir” diyerek, aktif yaşamın önemine dikkat çekiyor.
Gebelik öncesinde ideal VKİ aralığında olmak, anne ve bebek sağlığı açısından kritiktir. Aşırı kilolu veya düşük kilolu olmak, gebelikte çeşitli riskleri artırabilir. Aşırı kiloda, gebelik diyabeti ve preeklampsi riski yüksektir; düşük kiloda ise gelişim geriliği ve erken doğum olasılığı artar. Uzmanlar, hamilelik öncesinde VKİ’nin 18.5-24.9 arasında olmasını önerir.
Hormonal değişiklikler, diş ve diş eti hastalıklarının artmasına neden olabilir. Hamilelik sırasında gelişen enfeksiyonlar, düşük ve erken doğum risklerini yükseltebilir. Bu nedenle, hamilelik öncesinde diş muayenesi yaptırmak ve mevcut sorunları tedavi ettirmek büyük önem taşır.
Sigara, doğurganlığı olumsuz etkiler ve erken doğum, dış gebelik gibi riskleri artırır. Ayrıca, plasenta sorunlarına ve bebekte gelişme geriliğine yol açabilir. Hamilelik hazırlık sürecinde sigarayı erken bırakmak, hem anne hem de bebek sağlığı açısından büyük avantaj sağlar.
Kontrolsüz diyabet, hipertansiyon, tiroit hastalıkları ve diğer kronik rahatsızlıklar, hamilelik sürecinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Dr. Gizem Akça, “Bu tür hastalıklar varsa, mutlaka ilgili uzmanlar ile görüşerek uygun tedavi ve düzenlemeleri yapmalısınız” diyerek uyarıyor.
Kızamıkçık, hepatit B ve suçiçeği gibi enfeksiyonlar, hamilelik sırasında ciddi riskler oluşturabilir. Gebelik öncesinde bağışıklık durumunuzu kontrol ettirip, gerekirse aşılarınızı tamamlamalısınız. Canlı virüs içeren aşıların ardından en az bir ay hamilelik ertelenmelidir. Ayrıca, HPV aşısı emzirme döneminde tamamlanabilir.
Demir, B12 ve D vitamini gibi temel besin öğeleri, hamilelik öncesinde yeterli seviyede olmalıdır. Eksiklikler, anemi, kemik erimesi, hormonal dengesizlikleri ve diyabet riskini artırabilir. Bu nedenle, doktorunuza danışmadan takviye kullanmamalısınız.
Vücutta DNA sentezi ve hücre bölünmesi için kritik öneme sahip olan folik asit, özellikle hamileliğin ilk aylarında bebeğin beyin ve omurilik gelişimi için vazgeçilmezdir. Dr. Gizem Akça, “Hamilelik öncesinde günlük 400 mikrogram folik asit kullanımı, nöral tüp defekti riskini %70 oranında azaltır. Bu nedenle, hamilelik planlayan kadınların bu takviyeye başlaması hayati önemdedir” diyerek, folik asidin önemine dikkat çekiyor.