Çökene Mahallesi: Susuzluk ve Göç Sonrası Yeniden Doğuşun Hikayesi

Çökene, Bursa’nın Büyükorhan ilçesine bağlı ve yaklaşık beş asırlık bir geçmişe sahip olan bir dağ köyüdür. Yıllardır su sorunu nedeniyle zor günler yaşayan köy, 1980’lerin sonlarında yaşanan bu sorunun etkisiyle boşalmaya başladı. Hane sayısı azalan ve içe kapanan bu yerleşim, sonunda tamamen harabeye dönüştü. 1994 yılından sonra uzun süre boş kalan köy, 2008 yılında statüsünü kaybederek Bademli Mahallesi sınırlarına dahil edildi. Ancak yaklaşık bir on yıl önce yeniden köye dönüş başladı ve eski sakinler memleketlerine hasretle geri döndü.

SUSUZLUK YÜZÜNDEN KIRILAN HAYATLAR, ŞİMDİ YENİDEN DÜZENLENİYOR Fadime Kaya (64), köyün artık Bursa ve ilçeye olan mesafesini gözeterek yaşamını sürdürdüklerini belirterek, su sorunu çözüldüğünde köye dönüşün de hız kazandığını ifade etti. Uzun süre köyden uzakta kalan halkın dağıldığını belirten Kaya, “Şimdi sadece 3 hane ışık tutuyor, diğerlerinde eşleri vefat etmiş kadınlar yaşıyor. Başlangıçta 50’den fazla bulunan hane sayısı bugün 4 kişiye indi” dedi.

KÖYÜN GEÇMİŞİ İLE YENİDEN YÜKSELİŞİ ARASINDAKİ DENGE Kaya, eskiden köyün yaşam dolu olduğunu, manzarasının ve doğasının insanları büyülediğini ancak terk edilince harabeye dönüştüğünü üzülerek anlattı. “Su olmadan insanlar gittiler; biz de aynı yolu seçtik. Çocuklar burada kalmadı, Bursa’da eğitim aldı ve iş sahibi oldular. Onların çocukları bile değişti; köy geri gelmediğinde evler bakımsız kaldı. Şu an 4 kişiyiz ve yıkılan yapıların içinde nefes almaya çalışıyoruz. Keşke geçmişteki kalabalık geri dönse,” dedi.

DOĞAL ÜRÜNLERLE HAYATIN KALBİ Fadime Kaya, köy hayatını sürdürebilmek için küçük çaplı tarım ve hayvancılıkla geçimini sağladıklarını belirtti. “İki keçimiz var; bir keçi üç oğlak doğuruyor ve bu bize yetiyor. Çocuklar ve torunlar geldiğinde onları bu ürünlerle besliyoruz. Sütü sağıp yoğurt ve peynir yapıyoruz, 3-5 tavukla doğal yumurtalar tüketiyoruz. Köy hayatı burada daha anlamlı geliyor; şehirde çalışmak çok daha zordu.”