Çocuklarımızı Siber Platform Risklerinden Korumaya Yönelik Türkiye Odaklı Yasal ve Denetim Yaklaşımı

Çocukları sosyal medya ve dijital platformların olumsuz etkilerinden korumaya yönelik çalışmalar, ilgili bakanlıklar tarafından sürdürülmektedir. Öz denetim mekanizmalarının hızla çalıştırılması ve hızlı içerik kaldırma süreçlerinin devreye alınması, mahkeme veya idari karar beklemeden uygulanacak bir model olarak öne çıkmaktadır. Bu çerçevede, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile diğer kurumlardan bağımsız bir şekilde hareket edilerek, zararlı içeriklerin en hızlı biçimde devre dışı bırakılması hedeflenmektedir.

Güvenliğin artırılması amacıyla yürütülen düzenlemeler, çocukların kişisel verilerinin korunmasını önceleyen ve dijital platformların sorumluluklarını güçlendiren bir yaklaşım üzerinde yoğunlaşmaktadır. Küresel örnekler incelenirken, ülkelerin farklı yaş sınırları ve erişim kuralları üzerinden benzer tedbirler tartışılmaktadır. Örneğin Avustralya’da 16 yaşın altındaki kullanıcılar için erişim sınırlamaları uygulanmıştır; İngiltere’nin benzer uygulamalara yönelmesi ise gündemdeki konular arasında yer almaktadır. Fransa’da 15 yaş, İtalya’da 14 yaş gibi farklı ülkeler arasındaki yaş sınırlamaları, Danimarka ve Belçika’da ise 13 yaş altı kullanıcıların hesap açmalarının ebeveyn iznine bağlanması şeklinde gerçekleşmektedir.

Türkiye, bu uluslararası çerçeveyi kendi ihtiyaçlarına göre uyarlamayı hedeflemekte ve altyapı çalışmalarını sürdürüyor. Geçtiğimiz yıl başlatılan süreçte, dünya genelindeki uygulamalar incelenmiş ve İngiltere ile Avustralya’daki düzenlemeler analiz edilmiştir. İÇERİĞİ EN HIZLI BİÇİMDE KALDIRMAYA YÖNELİK YÜKÜMLÜLÜK başlığı altında sunulan öneriler, 15 yaşından küçük kullanıcıların hizmetlerden dışlanması ve hesap açmalarının engellenmesi yönünde kritik bir adımı işaret etmektedir.

Platformların, yaş tahmini ve doğrulama mekanizmalarını etkili biçimde devreye alması zorunlu kılınırken, zararlı, yasa dışı veya şiddet içerikli materyallerin barındırılmasının da risk analizi gerektirecektir. Bu analizlerin kapsamı, platformların hangi yöntemlerle riskleri yönettiklerini kamuoyuna belirli aralıklarla rapor halinde açıklamalarını da içermektedir. Aynı zamanda, içerikler ortaya çıktığında mahkeme veya idari kararına ihtiyaç duyulmadan, platformun kendi öz denetimiyle hızlı bildirim ve kaldırma sürecinin işletilmesi hedeflenmektedir.

Çocukların dijital ortam güvenliğini güçlendirmek amacıyla ebeveyn denetim araçlarının çeşitli ve anlaşılır biçimde sunulması önerilmektedir. Ayrıca, kişisel verilerin korunması konusunda yasal düzenlemelerin yapılması kamu yararı gözetilerek ele alınmaktadır. Türkiye’nin oyun piyasasının büyümesi ve oyun firmalarına yönelik politikaların bu alanda da düzenlemeleri tetiklemesi beklenmektedir.