Arz ve Talep Dinamikleriyle Brent Petrolün Aylık Sehirleri: Dalgalanmaların Ardında Jeopolitik ve Piyasa Dengeleri

Brent petrol, yaz mevsiminde Amerika Birleşik Devletleri’nin Hindistan’a ek gümrük vergisi kararları ve ABD’de yaz tatilinin sona ermesiyle talebin zayıflayacağını öngören göstergeler nedeniyle üç aylık yükseliş trenini kırarak ağustosta 4 doların üzerinde bir değer kaybı yaşadı. Yılın ikinci çeyreğinde başlayıp ağustos ayına kadar süren bu geri çekilmede, Trump’ın Avrupa Birliği’ne yönelik karşılıklı vergi kararına ilişkin uzatma adımı küresel enerji talebi görünümünü güçlendirdi ve mayıs ayında Brent fiyatı bir önceki aya göre %2,6 artarak 62,60 dolara kapandı.

Haziran ayında Trump’ın Çin ile ticaret anlaşması açıklaması, dünyanın en büyük iki petrol tüketicisi olan bu ülkelerin talebini artırarak fiyatlarda yukarı yönlü baskıyı körükledi ve Brent petrolü haziranı %6,2 artışla 66,46 dolardan kapattı. Temmuz’da küresel ticaret anlaşmalarına yönelik iyimserlik, ekonomik faaliyeti canlandırarak fiyatları yükselişe taşıdı; fakat Washington’un İran ve Rusya’dan petrol taşındığı gerekçesiyle yeni yaptırımlar açısı, arz endişelerini güçlendirerek temmuzda Brent’i %7,9 artışla 71,71 dolardan kapattı.

Üçlü göstergeler, ağustosta ABD’nin Hindistan’dan gelen mallara uyguladığı %50’lik gümrük vergisini ve yaz seyahat sezonunun bitişini işaret ettiğinde kırıldı. Sonuç olarak Brent petrol, ağustosta %6 değer kaybıyla 67,37 dolara geriledi ve temmuza kıyasla yaklaşık 4,34 dolar düşüş kaydetti.

Yılın son çeyreğinde fiyatların zayıflayabileceğine ilişkin görüşler Washington Arap Körfez Ülkeleri Enstitüsü Misafir Öğretim Üyesi Kate Dourian’a göre, arz fazlası beklentileriyle petrol fiyatlarında aşağı yönlü baskı artabilir. Dourian, OPEC+ üretim artışlarına rağmen fiyatların nispeten istikrarlı kaldığını belirterek, “Yılın son aylarında arz fazlası oluşması halinde fiyatlarda zayıflama görebiliriz. Ancak ilerleyen dönemde piyasayı dengede tutacak kadar güçlü bir talep olup olmayacağı belirleyici olacak” dedi.

Fiyatların 50 dolara gerileme ihtimali konusunda Primary Vision Network Enerji ve Ekonomi Analisti Osama Rizvi ise ilerleyen aylarda ham petrol ve ürün tarafında arz fazlasının oluşabileceğini söyledi. Rizvi, küresel rafineri faaliyetin yüksek seviyelerde olduğuna dikkat çekerek şu öngörüde bulundu: “Talebin bu arzı karşılayamaması olası. Avrupa’da artan dizel talebi kısa vadede fiyatlara destek verse de esas belirleyici unsur Çin’in stok iştahı olacak. Fiyatların dar bir bantta kalmasını bekliyorum; 70 dolar yerine 50 dolara doğru gerileme ihtimali daha yüksek görünüyor.”