Vücudunuzda şişlik hissediyorsanız hafife almayın: Ödem belirtileri ve erken müdahale yolları için güvenilir sağlık ipuçları.
Vücutta sıvı birikimine yol açan durumlar çeşitli olur. Hareketsizlik, yüksek tuz tüketimi, hormonal dengesizlikler, yeterli su içmeme ve bazı kronik hastalıklar ödemin temel tetikleyicilerindendir. Sıcak havalar bu durumu daha da ağırlaştırabilir; çünkü sıcaklıkla damarlar genişler, sıvı dışarı sızma eğilimini artırır. Gün içinde uzun süre ayakta duranlar ile masa başında çalışanlarda akşam saatlerinde ayaklarda şişlik görülebilir. Uzm. Dr. Düsun Topçugil, “Yazın ödem daha sık görülür; terlemeyle kaybettiğimiz sıvının yerine yeterince su koymazsak vücut savunma olarak suyu tutar” diyor.
Ödem olduğunu nasıl fark edersiniz? Vücudu dikkatle gözlemlemek bazı sinyallerin farkına varmayı sağlar. Belirtiler genellikle şu şekildedir:
Bu belirtiler rahatsızlık veriyorsa, vücudunuz sizlere mesaj veriyor olabilir.
Gıdalar ödem oluşumuna sebebiyet verebilir
Sıcak havalarda tuz içeriği yüksek olan yiyecekler, fast food, cips ve asitli içecekler vücutta ödem yapma eğilimini artırabilir. Özellikle yaz aylarında sık tüketilen tuzlu ayran, turşu ve paketli ürünler farkında olmadan sıvı birikimine yol açabilir. Bu tür besinler, genişleyen damarlar üzerinden sıvının sızmasını kolaylaştırır ve özellikle ayak bileklerinde, ellerde ve yüzde şişliklere neden olur. Buna karşın bazı doğal yiyecekler fazladan sıvının atılmasına yardımcı olabilirler. Maydanoz, salatalık, ananas, yeşil çay, limonlu su ile rezene ve kiraz sapı çayı gibi bitkisel içecekler ödemin azaltılmasına destek sağlayabilir. “Dışarıdan alınan her tuz tanesi vücutta bir miktar suyun tutulmasına yol açar; ancak doğru besinlerle bu dengenin yeniden kurulması mümkündür” diyen Uzm. Dr. Füsun Topçugil, yaz aylarında günlük beslenme alışkanlıklarının ödemde belirleyici olduğunu vurgular.
Su içmek yetmiyor, hareket etmek de önemli
Birçok kişi günlük su içimine rağmen ödemin geçmediğini belirtir. Bunun nedeni hareketsizliğin lenf dolaşımını yavaşlatmasıdır. Masa başında uzun süre hareketsiz oturmak ya da ayakta durmak, sıvının vücut alt bölgelerinde toplanmasına neden olabilir. Gün içinde en az 30 dakikalık tempolu yürüyüş, ayakları yukarı kaldırarak dinlenme ve hafif bacak egzersizleri dolaşımı canlandırır.
Sürekli şişlik varsa altta yatan bir neden olabilir
Ödem çoğu zaman yaz aylarında geçici bir durum gibi görünse de, bazen ciddi hastalıkların erken belirtisi olabilir. Kalp yetmezliği, böbrek hastalıkları, karaciğer sirozu, hormonal bozukluklar veya tiroit sorunları da vücutta yaygın ödem yapabilir. Ödeminiz geçmiyorsa veya yıl boyunca sürüyorsa mutlaka iç hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır. Uzm. Dr. Füsun Topçugil, “Yaz sıcaklarında görülen şişlikler vücudun uyarı sinyalleridir; bu sinyalleri göz ardı etmeyin. Basit gibi görünen bir ödem, bazen daha ciddi bir sağlık sorununun erken habercisi olabilir. Kendi vücudunuzu izleyin ve değişiklikleri önemseyin” diyor.