Vatandaşlık Maaşı Uygulaması: Amaçlar, Uygulama Şekli ve Süreklilik

Vatandaşlık Maaşı projesi, Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemi bütünü içerisinde hayata geçirilecek. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın koordinasyonunda yürütülen ve diğer ilgili bakanlıkların destek verdiği bu program, her ailenin en az asgari ücret düzeyinde bir gelire sahip olmasını hedefler. Amacın, geliri asgari ücretin altında olan hanelere maddi destek sağlamak olduğu belirtiliyor. Ailede hiç kimsenin çalışmaması ya da hane içinde kişi başına düşen gelirin asgari ücretin altında olması durumunda, en az bir kişinin iş gücüne katılımına kadar programın devam edeceği ifade ediliyor. Ayrıca, çalışabilecek durumda olanlar için istihdam desteklerinin sunulacağına da vurgu yapılıyor.

YENİ YILDA YÜKSEK VAATLERİN GERÇELEŞME ZAMANI Uygulamanın 2026 yılında pilot illerle başlanması planlanıyor.

VATANDAŞLIK MAAŞI NEDİR? Konuyla ilgili detayları CNN Türk canlı yayınında anlatan Prof. Dr. Abdulkadir Develi, devletin sosyal devlet rolünü hatırlatarak şu değerlendirmeyi yaptı: “Sosyal devlet olmanın bir parçası, gelir dağılımındaki adaletsizlikleri azaltmak ve herkes için asgari refah düzeyini güvence altına almak yönündedir. Buradaki temel amaç, asgari ücret üzerinden bir taban belirlemek olsa da rakamlar değişken olabilir. Belki asgari ücretin bir miktar üzerinde de olabilir. Geliri asgari ücretin altında olan hanelere, bu farkın devlet tarafından karşılanması söz konusudur. Örneğin 25 bin TL gelir sınırı konulduğunda, haneye 20 bin TL giriyorsa aradaki 5 bin TL’nin devlete vurgu yapan bir destek olarak ödenmesi hedeflenir. Bu yaklaşım, ‘gelir tamamlayıcı aile destek sistemi’ olarak adlandırılabilir.” Bu çerçevede, ailenin temel ihtiyaçlarının güvence altına alınması ve makul bir refah düzeyinin korunması hedeflenirken, işgücüne katılımı engelleyen bir durumun söz konusu olmaması gerektiği ifade ediliyor.

NE KADARLIK DESTEK BELİRLENİYOR? Şu anda bu konu üzerinde çalışmalar sürüyor. Asgari ücret mi temel alınacak, yoksa farklı bir gelir sınırı mı uygulanacak; bu ayrımlar ilerleyen süreçte netleşecek. Hane içindeki kişi sayısı da destek miktarını etkileyebilir.

DESTEK SÜREKLİ Mİ? Bu, sosyal politika kapsamında yürütülen bir uygulama olduğundan süre belirsiz. Önemli olan hane içindeki gelirin düzeyi ve bu gelirin artırılmasına yönelik ek iş gücü katılımının sağlanıp sağlanamayacağıdır. Yaş faktörü ise genel çerçevede göz önünde bulundurulacak olsa da tüm haneleri kapsayacak bir yaklaşım benimseneceği düşünülüyor.