Uyku Apnesinin Parkinson Riski Üzerindeki Etkisi: Tedaviyle Belirgin Azalma

Uyku apnesi, yetişkinlerin yaklaşık dörtte birinde görülen bir sorun olarak dikkat çekiyor. Bu durum sadece uyku kalitesini bozmakla kalmıyor; yıllar içinde kalp, beyin ve genel metabolizma üzerinde önemli etkiler yaratabiliyor. JAMA Neurology’de yayımlanan yeni bir araştırma, bu tehlikenin düşündüğümüzden daha geniş çapta olabileceğini gösterdi. Özellikle tedavi edilmeyen uyku apnesinin Parkinson hastalığı riskini neredeyse iki katına çıkarabileceği ifade ediliyor.

Oregon Health & Science University liderliğindeki çalışmada, sağlık sisteminde tedavi gören 11 milyonun üzerinde yetişkinin kayıtları analiz edildi. Katılımcıların yaklaşık %14’ünde uyku apnesi tespit edildi. Bu kişiler ile uyku apnesi olmayanlar karşılaştırıldığında Parkinson hastalığına yakalanma oranı anlamlı biçimde yüksekti. Fark, vücut kitle indeksi, kalp-damar hastalıkları ve psikiyatrik durumlar gibi diğer risk faktörleri hesaplara dahil edilse bile değişmedi.

Uyku apnesi Parkinson’a yol açtığı kesin olarak kanıtlanmasa da, bu çalışma nörodejeneratif hastalıklar ile uyku apnesi arasındaki kritik bağı işaret ediyor. Umut vadeden bulgu ise tedaviyle bağlantılı olarak elde edilen düşüşün kayda değer olmasıdır.

Uyku apnesi parkinson riskini yükseltiyor ifadesiyle öne çıkan bulgular, tedaviye başlanmasının riskleri önemli ölçüde azaltabildiğini gösteriyor. Araştırmacılar, uyku apnesi tanısı konan bireylerin iki yıl içinde CPAP cihazı kullanmaya başlamalarının, Parkinson riskini anlamlı biçimde düşürdüğünü belirtti. Uzun süreli tedaviyle beyin üzerindeki olumsuz etkilerin hafifleyebileceği ifade ediliyor.

Çalışma dahilindeki uzmanlar, CPAP kullanımı ile riskin azalmasının yalnızca bir tedavi etkisi olmadığını; uyku kalitesinin ve dolaşım yoluyla beyin sağlığının da olumlu yönde değiştiğini vurguluyor. Greg Scott, “Uyku apnesi Parkinson olacağınız anlamına gelmez; ama riskinizi artırır. CPAP ise bu riski azaltır” sözleriyle süreci özetliyor.

Uyku apnesi, uzun süreli kalp-damar sorunları, diyabet ve bilişsel bozulmalar gibi pek çok rahatsızlıkla ilişkilendirilmiştir. Yeni bulgular, bu rahatsızlığın beyin üzerinde bıraktığı sessiz ve derin etkilere dikkat çekiyor. Hem daha kaliteli uyku hem de beyin sağlığı için apnenin erken tespiti ve tedavisi her zamankinden daha kritik hale geliyor.