Türkiye’nin Yeşil Ulaşım Hedefleri: Karbon Ayak İzi Düşürme ve Ekolojik Köprüler

Ulaştırma ve altyapı çalışmalarıyla ülkenin karbon ayak izini azaltma yönündeki adımlar güçleniyor. Bakanlığın yeşil ulaşım vizyonu kapsamında, karbon izinin hesaplanması Türkiye’de ilk kez kamu kurumları arasında öncü bir uygulama olarak yürütülüyor. Karayolları Genel Müdürlüğü ve Orman Genel Müdürlüğü’nün ardından en çok fidan dikimini gerçekleştiren kamu kuruluşu niteliğini taşıyan bakanlık, son 23 yılda toplamda 97 milyon fidana toprakla buluşma imkanı sağladı.

Yapılan çalışmalarda yılda yaklaşık 2 milyon ton asfaltın geri kazanımıyla hem kaynak hem enerji verimliliği hedeflendi. Bölünmüş yol uzunluğundaki artış, 6.101 kilometreden yaklaşık 30 bin kilometreye yaklaşırken, bu altyapı sayesinde yıllık karbon salınımı yaklaşık 6,3 milyon ton daha düşürüldü.

96 kilometrelik ekolojik bisiklet yolu hayata geçirildi ve mevcut kararlılıkla ekolojik köprüler ve bisiklet yolları altyapıya dâhil edilmeye devam ediyor. Elazığ-Diyarbakır ayrımı-Sivrice yolundan Karadeniz sahil yolundaki Trabzon geçişine kadar pek çok noktada KGM eliyle 96 kilometrelik bisiklet yolu kurulmuş durumda; şu anda 38 kilometrelik çalışmalar sürüyor.

Doğayla uyum ilkesinden sapmadan sürdürülen uygulamalar kapsamında ekolojik köprü projeleri hız kesmeden sürdürülüyor. Karadeniz sahil yolundaki Ganita ile Pazarkapı arasındaki geçişler, Erzurum kuzey çevre yolundaki köprüler ve Konya-Aksaray, Kaş-Kalkan ile Batman-Hasankeyf gibi stratejik güzergahlarda 19 yeni ekolojik köprü planlandığı ifade ediliyor. Ayrıca Ankara-Eskişehir YHT hattında 2021’de tamamlanan ekolojik köprü, bu alanda yüksek hızlı tren hattı üzerinde inşa edilen ilk örnek olarak dikkat çekiyor. Halkalı-Kapıkule Hızlı Tren Projesi kapsamında da Kırklareli-Pancarköy ve Kırklareli-Ağayeri ile Edirne-Kabaağaç bölgelerinde ekolojik köprülerin yapımı tamamlandı; bir adet daha YHT hattında planlanıyor.

13 milyon fidanla yeşil vatan hedefi doğrultusunda, Tarım ve Orman Bakanlığı ile imzalanan protokol kapsamında Her Bilet Bir Fidan Sevdamız Yeşil Vatan Kampanyası başlatıldı. Bir yıl boyunca Ankara-İstanbul, Ankara-Eskişehir, Ankara-Konya, Ankara-Karaman, İstanbul-Konya, İstanbul-Karaman, Eskişehir-İstanbul, Ankara-Sivas ve Sivas-İstanbul YHT hatlarında seyahat eden her yolcu için bir fidan dikilecek. Bu hatlarda yıllık ortalama yolcu sayısının 13 milyon olduğu düşünülürse toplam fidan sayısı da buna göre artış gösterecek.

Marmaray ile karbonsuzlaşma etkisi kent içi raylı sistem projeleri, fosil yakıt kullanımını azaltmada kilit rol oynuyor. Sadece Marmaray ile 2013 yılından bu yana yaklaşık 62 milyon ton karbondioksit emisyonunun önüne geçildi. Yeşil Liman Sertifikası ve deniz taşımacılığındaki dekarbonizasyon çalışmaları da denizcilik alanında dönüşümü destekliyor. Ayrıca Uluslararası Havalimanları Konseyi’nin yürüttüğü Havalimanı Karbon Akreditasyonu Programı kapsamında Türkiye, karbonsuz havalimanı sertifikasına sahip en çok havalimanını bulunan ikinci ülke konumunda yer alıyor.