Türkiye’nin Yarıyıl Genişlemesi: 2. Çeyrekte GSYH Artışı ve Sanayi Şampiyonluğu

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), yılın ikinci çeyreğine ilişkin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) sonuçlarını duyurdu. Buna göre, 2025’in ikinci çeyreğinde zincirlenmiş hacim endeksiyle %4,8 büyüme kaydedildi; böylece büyüme 20 çeyrektir kesintisiz devam etti. Cari fiyatlarla üretim yöntemiyle hesaplanan GSYH, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 43,7 artışla 14 trilyon 578 milyar 556 milyon lira olarak gerçekleşti. Cari fiyatlarla GSYH’nin dolar bazında değeri ise 377 milyar 622 milyon dolar olarak kayda geçti.

İş dünyası temsilcileri, büyüme verilerini AA muhabirine değerlendirirken, 20 çeyrektir süren büyüme trendini güçlendirme çağrısı yaptı. İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, inşaat yanında sanayi ve yatırımlardaki büyümeyi önemli işaretler olarak gördüklerini söyleyerek, ihracatçı KOBİ’lere ve istihdam odaklı sanayiye destekleyici kredi stratejisinin altını çizdi.

Avdagiç’e göre, savunma sanayinin öncülüğü büyümenin sürdürülebilir patikasını güçlendirmek için kritik. Mal ve hizmet ihracatında 2025’in ikinci çeyreğinde yıllık bazda %1,7 artış kaydedilirken, ithalatta %8,8’lik artış dikkat çekti. Dış ticarette ihracat ile ithalat arasında oluşan fark büyümeye net katkı olarak yansırken, ilerleyen dönemlerde ihracatın büyümeye olan katkısının genel büyüme oranıyla uyumlu olmasının hedeflendiğini belirtti. Ayrıca, TCMB’nin faiz indirim döngüsü devam ederken selektif kredi stratejisinin uygulanması önerileri arasında yer aldı.

DEİK Başkanı Nail Olpak da beklentilerin üzerinde gelen büyümeyi olumlu buldu; sanayi sektöründeki büyümenin tüm alt sektörlere yayılmasının önemli olduğunu ifade etti. Olpak, emek yoğun sektörlerdeki iş gücü kaybı ve finansmana erişim sorunlarının devam ettiğini vurgulayarak, faiz indirimleri ve diğer destekleyici adımların tüm sanayi ve ekonomiyi olumlu etkilemesini beklediklerini söyledi. İhracat ve ithalata ilişkin olarak ise ihracatın %1,7 artmasına rağmen ithalatın %8,8 artış göstermesi dikkat çekti. Yatırımların %8,8 artması da önemli bir veri olarak öne çıktı.

MÜSİAD Genel Başkanı Burhan Özdemir, tarım sektöründe görülen %3,5’lik daralmanın gıda güvenliği ve kırsal kalkınma açısından kritik olduğunu belirtti. İş gücü ödemelerinin cari fiyatlarla GSYDK’ye oranının geçen yılın ikinci çeyreğine göre hafif düşüşle 38,4’e gerilemesi, büyümenin toplumsal tabana yayılması için emeğin verimlilikle daha adil paylaşılması gerektiğine işaret etti.

İhracatçı Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe ise iç talebin büyümeyi yönlendirdiğini belirtirken, net ihracatın olumsuz katkısının devam ettiğini vurguladı. Hanehalkı harcamaları ve yatırımlar büyümeye olumlu katkı sağlarken, net ihracatın büyümeyi -1,4 puan ile aşağı çektiğini söyledi. Gültepe, üretimin ve ihracatın sürdürülebilir büyümede kilit rol oynamaya devam ettiğini ifade etti.

ASKON Genel Başkanı Orhan Aydın ise sektörel bazda güçlü büyüme gösteren rakamların, ekonomide beklenenden daha dinamik bir toparlanmaya işaret ettiğini belirtti. Tasarruf odaklı politikaların sürmesi gerektiğini, tarımda yaşanan hasarlara ilişkin tedbirler ve desteklerin artırılmasının önemini vurguladı.

İSTİB Başkanı Ali Kopuz, enflasyonla mücadele ve mali disiplin varken büyümenin 20’nci çeyreğe ulaşmasının güven verici olduğunu söyledi. Tarım sektöründe yaşanan kayıplar nedeniyle gıda arz güvenliği ve fiyat istikrarı açısından tarımsal üretimde hız artırılması gerektiğini belirtti. Sonuç olarak, tarımsal üretimdeki kayıpların telafisiyle daha dengeli ve sürdürülebilir bir büyüme patikasının mümkün olduğunu ifade etti.