Türkiye’nin Enerji Stratejisi: Nadir Toprak Elementleri ve Yurt Dışı Aramalarındaki Gelişmeler

Ülkenin enerji ihtiyacının önümüzdeki 30 yıl içinde üç kat artacağı öngörüsüyle, arz güvenliğini ön planda tutan politikalar belirleniyor. Enerji talebini kesintisiz karşılamak amacıyla yeni keşifler ve arama faaliyetleri kararlılıkla sürdürülüyor. Diyarbakır’da kaya petrolü için 4 sahada 24 sondaj planı ve Trakya’da benzer bir yöntemin gaz aramalarına uygulanması hedefleniyor.

Nadir toprak elementlerinde ABD’ye satış iddiaları konusundaki endişelere karşı net bir yanıt veren yetkililer, böyle bir satışın söz konusu olmadığını belirtti. Amerika ile imzalanan anlaşmanın nükleer enerjiyle ilgili olduğuna vurgu yapılırken, nadir toprak elementleriyle ilgili bir süreç olsaydı kamuoyuna da duyurulacağı ifade edildi.

Eskişehir Beylikova Sahası, dünyadaki en büyük ikinci nadir toprak elementi rezervine sahip konumunda bulunuyor. Bölgede toryum kaydı da mevcut ve bu saha Eti Maden tarafından uzun yıllardır işletiliyor. Yetkililer, Beylikova’daki nadir toprak elementi sahasının devlet eliyle işletileceğini ve önümüzdeki yıl temelin atılarak iki yıl içinde tesisin hayata geçirilmesini hedeflediklerini belirtti. Pilot tesis 2020 yılında kuruldu ve 2023’te faaliyete geçerek üretime geçti. Şu anda pilot tesiste üretim devam ediyor ve ikinci fazda daha büyük ölçekli endüstriyel tesise geçiş için çalışmalar sürüyor.

Yasa tasarısının bazı mineralleri gereğinden fazla veya eksik şekilde yazdığı eleştirileriyle ilgili olarak, mevcut mevzuatın uranyum veya toryum bulunduğu durumlarda devletin işletme sorumluluğunu öngördüğüne dikkat çekildi. Isparta’da arama fazında, Malatya Hekimhan ve Sivas’ta da nadir toprak elementi rezervlerinin bulunduğu ifade edildi.

Yurt dışı petrol ve doğal gaz aramalarıyla ilgili gelişmeler kapsamında Türkiye’nin Libya’da önemli temaslarını sürdürdüğü, Azerbaycan’da yeni sahalarda yüzde 30’luk ortaklık payı elde edildiği ve Şafak-Asiman Sahası’nda ilerlemelerin kaydedildiği belirtildi. Kazakistan ile yoğun işbirliği çabaları, Pakistan’da deniz sahası ortaklıkları ve yeni ihalelere hazırlıklar da gündemde yer aldı. Irak’ta günlük üretimin mevcut seviyesinin ciddi ölçüde artırılması hedeflenirken Basra, Kerkük ve Kuzey Irak bölgelerinde yoğun çalışmalar sürüyor.