Türkiye’nin en büyük sosyal konut hamlesi: 500 bin kapsamlı proje, başvuru süreçleri ve vatandaşlara sunulan fırsatlar hakkında kapsamlı bir rehber.
Türkiye genelini kapsayacak dev inşa seferberliğiyle sosyal konut atağı hız kazanıyor. 81 ilde üretilecek konutlarla ilgili çalışmalar TOKİ üzerinden yürütülürken, İstanbul’da da kiralık konut seçenekleri ilk kez bu kategoride değerlendirilecek. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, projenin ayrıntılarını 24 Ekim’de Başakşehir Kayaşehir’de yapılacak lansmanda paylaşacak.
Gayrimenkul uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, bu adımı Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut hamlesi olarak değerlendiriyor. Önceki programlar göz önüne alındığında 100 binlik bir geçmişin ardından şimdi 500 bin konutluk hedefin, deprem bölgelerine özel planlarla güçlendirilmiş bir yaklaşımı yansıttığını belirtiyor. İstanbul’da bazı konutlar kiralık olarak sunulabilir.
Başvuru süreci ve öncelikler için çalışmalar bu ay sonundan itibaren başlatılabilir. Tahminlere göre başvuru süreci yaklaşık 1.5–2 ay sürecek ve 81 ilde başvurular açılacak. Hangi bölgelerde ne kadar konut ihtiyacı olduğunu göstermek üzere Valiliklere ön hazırlıklar yapılmış durumda.
Öncelikler kimlere verilecek? Proje, dar gelirli vatandaşları hedefleyen bir yaklaşım taşıyor. Ayrıca evi olmayanlar, emekliler, gençler, şehit ve gazi yakınları ile deprem bölgesine özel kontenjanlar planlanıyor. Gençler ile 3 çocuk üzeri aileler için de özel kontenjanlar ayrılması öngörülüyor.
Başvuru süreci nasıl işleyecek? Başvuru bedeli sembolik düzeyde olabilir; yaklaşık 5 bin TL gibi bir tutar ödenerek kura sistemiyle ilerlenebileceği tahmin ediliyor. E-Devlet üzerinden başvuruların açılması ve kamu bankalarına başvuru bedellerinin ödenmesi bekleniyor. Başvuru kapsamında bir kişi kendi adına, eşi ve velayeti altındaki çocuklar adına yalnızca bir adet başvuru yapabilecektir. 18 yaş ve üzeri bireyler ayrı başvuru hakkına sahip kabul edileceklerdir.
Yüzde 20 kontenjan ve temeller Bu süreçte aile odaklı bir yaklaşım benimseniyor: gençler, yeni evlenenler ve 3 çocuk ve üzeri aileler için özel kontenjanlar oluşturulacak. Şehit ailesi, gaziler, emekliler ve engelliler için de ayrı kontenjanlar planlanıyor.
Gelir ve ikamet şartları için mevcut uygulamalara benzer kriterler öngörülüyor. Başvuranların ikametgah olarak il sınırı içinde en az bir yıl bulunması ya da o ile kayıtlı olması gibi şartlar gündeme gelebilir. Hanehalkı geliri için de bir üst sınır konulması bekleniyor; öngörülen rakam yaklaşık 3 asgari ücret seviyesinde olabilir.
Ev tipleri ve ödeme planı genelde 2+1 ve 3+1 alternatiflerini kapsayacak şekilde tasarlanıyor. Projelerde başlangıç peşinatı yaklaşık %10 oranında ve vadeler 240 ay civarında öngörülüyor. Taksitler, teslimat sonrası başlayabilir ve memur maaş artış katsayısına göre Ocak ve Temmuz aylarında güncellenecektir. Dairelerin boyutları ise 2+1 için yaklaşık 80 metrekare, 3+1 için yaklaşık 120 metrekare brüt olarak planlanıyor. Fiyatlar 2+1 için yaklaşık 2.8–3 milyon TL, 3+1 için ise daha yüksek bir aralıkta şekillenecek gibi görünüyor.
İstanbul özelinde kiralık konutlar için beklenen stok miktarı net olarak belirlenmiş değil; ancak İstanbul’da yaklaşık 20 bine yakın kiralık konutun bu programla sunulması öngörülüyor. Kiralık konut başvurularının ise konutlar üretildikten sonra alınması planlanıyor.