Türkiye’nin Derin Deniz Sondaj Filosu: Yeni Gemiler, Yeni Kapasiteler ve Stratejik Üretim Hamlesi

Güçlendirilmiş bir deniz tabanına dayalı petrol ve doğal gaz arama kapasitesiyle Türkiye, Akdeniz ve Karadeniz’da yürütülen çalışmalarla birlikte uzun vadeli enerji stratejisini güçlendiriyor. 7. nesil ultra derin deniz sondaj gemileriyle operasyon kapasitesi artarken, ülkenin yurt dışında üstleneceği projelere de ileri teknoloji desteği sağlanacağı belirtiliyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarıyla 4 olan derin deniz sondaj gemisi sayısının 6’ya çıkarılması yönündeki karar, ikiz gemilerden ilkinin Türkiye’ye ulaşmış olmasıyla ete kemiğe bürünüyor. Helikopter pisti ve 200 kişilik yaşam alanı gibi altyapılar entegrasyonla tamamlandı.

İkinci geminin göreve başlaması planlanırken, 2026’nın ilk aylarında devrede olması beklenen ilk geminin Akdeniz’de, diğeri ise Karadeniz’de konumlandırılması öngörülüyor. Bu genişleme ile Türkiye, denizlerde yürüttüğü arama faaliyetlerinde “yüksek kapasiteli ve ileri teknolojili” bir seviyeye ulaşacak. 6 sondaj ve 2 sismik araştırma gemisi ile toplam 8 gemilik bir filoya sahip olan Türkiye’nin yanında, 2 yüzer üretim platformu da görev yapıyor. Yeni gemilerle dünyanın en büyük 4. enerji filosuna ulaşma hedefi vizyonu, mevcut filo olan Fatih, Yavuz, Kanuni ve Abdülhamid Han’ın Karadeniz’deki operasyonlarıyla güç kazanıyor.

Sondaj gemileri açısından Fatih, 2020 yılında Karadeniz’de Türkiye’nin milli sondaj atılımını başlatarak derin deniz kuyu hedeflerini gerçekleştirdi. Yavuz ise 2011’de inşa edilip farklı ülkelerde görev alırken, Kanuni 2020 başında filoya katıldı ve Sakarya Gaz Sahası’ndaki Türkiye’nin ilk kuyusunu test etti. Abdulhamid Han ise 2022’de eklenen 4. gemi olarak öne çıkıyor ve 12.200 metre derinlikte sondaj kapasitesiyle filonun en güçlüsü olarak damgasını vuruyor.

Diğer yandan sismik araştırma gemileri arasında Barbaros Hayreddin Paşa ile başlayan milli inşa atılımı, Oruç Reis’in Somali’den Mavi Vatan’a uzanan görevlerinde önemli bir aşama kaydetti. Oruç Reis’in 2012’de başlatılan yerli üretim süreci, 2017 itibarıyla operasyon ve eğitim çalışmalarını sürdürdü. 2-3 boyutlu sismik tarama imkanı sunan bu gemiler, petrol ve doğal gaz arama çalışmalarının yanı sıra kara alanlarının deniz altındaki devamlılıklarının izlenmesi gibi bilimsel hedeflere de olanak tanıyor.

Osman Gazi yüzer üretim platformu, Karadeniz’deki gaz üretimini iki katına çıkarma potansiyeliyle gündemde. Planlanan ikinci FPU ise 2027 sonunda yola çıkıp 2028 ortasında devreye alınması hedeflenen bir projedir. Yeni platformla günlük üretim kapasitesi artacak ve bölgedeki gaz ihtiyacının karşılanması hedeflenecek. Platformlar, karadan yaklaşık 180 kilometre açıkta, 2.200 metre derinlikli sularda inşa edilerek 20 halat sistemiyle sabitlenecek ve 150 kişilik konaklama alanı sağlayacak. Bu adımlar, sakarya gaz sahasında günlük 9,5 milyon metreküp olan üretimi 40 milyon metreküpe çıkarma amacı taşıyor.