Türkiye’nin Ayçiçek Yağı ve Buğday Unu İhracatında 2024-2025 Perspektifi ve Piyasa Dinamikleri

Son dönemdeki ihracat verilerine göre, Türkiye’nin ayçiçek yağı ihracatı birinci sırada yer alıyor ve geçen yılın aynı dönemine göre %19,5 artışla 400,4 milyon dolar gelir elde edildi. Güneydoğu Anadolu Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Celal Kadooğlu, Ukrayna ile Rusya’da stokların daralması ve küresel arz kısıtları nedeniyle ayçiçek yağı birim fiyatlarının %23’ün üzerinde yükseldiğini aktardı. Artışlar, Türkiye’nin bu ürün grubu ihracatında güçlü bir gelir artışını tetikledi.

Kuraklık endişeleri ve bunun önümüzdeki aylarda fiyatlara etkisi konusunda görüşlerini paylaşan Kadooğlu, yeni sezona ilişkin kuraklık korkularının fiyatları hâlâ yüksek tutabileceğini belirtti. Bu durum karşısında ayçiçek tohumu ithalatında gümrük vergilerinin güncellenmesinin hem iç piyasadaki arz güvenliğini sağlaması hem de ihracatçıların ham maddeye daha uygun maliyetlerle erişimini kolaylaştırması açısından kritik bir adım olarak öne çıkıyor.

Buğday unu ihracatında son 8 ay ise dünya liderliğini sürdürme iddiasını koruyor; ancak 2025 için ciddi bir sınav niteliği taşıdığı belirtiliyor. İlk sekiz ayında buğday unu ihracat miktarı geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık %35 düşüşle 1,5 milyon tona gerilerken, gelir %33,7 azalarak 575,5 milyon dolar seviyesine indi. Bu düşüşte Irak başta olmak üzere bazı pazarlarda yerli buğday ve un üretiminin sübvansiyonlarla desteklenmesi, ithalat politikalarının sıkılaştırılması ve sevkiyatları etkileyen gümrük gecikmeleri etkili oldu.