Türkiye’nin AR-GE Harcamaları ve İstihdamında Kaydedilen Rekorlar: Özel Sektörün Yükselişi ve Kadın İnsangücü Payı

Kültürde yenilik odaklı yaklaşımın güç kazanmasıyla AR-GE faaliyetlerinde geçen yıl elde edilen ivme dikkat çekti. Yapılan açıklamalara göre AR-GE harcamaları bir önceki yılın 16 milyar dolar seviyesinden 20 milyar dolara yükseldi ve AR-GE insan kaynağı 311 bine ulaşırken, toplam harcamaların yaklaşık dörtte üçünden fazlası özel sektör tarafından karşılandı. Bu artış, özel sektörün bu alandaki yoğunlaşmasının doğru bir yön olduğunu gösteriyor.

İnsangücünün cinsiyet dağılımında da önemli ilerlemeler kaydedildi. AR-GE çalışanlarının %34,2’sinin kadınlardan oluştuğu belirtilirken, yükseköğretimdeki AR-GE personelinin ise %47,9’u kadın olarak kaydedildi. İmalat sanayisinde AR-GE harcamalarının %46,9’u yüksek teknolojiye, %40,2’si ise orta-yüksek teknolojide faaliyet gösteren girişimler tarafından yürütüldü.

Dolaylı AR-GE teşviklerinin (kurumlar vergisi, gelir vergisi, KDV gibi) şirketlerin AR-GE harcamalarındaki payı, 2015’ten 2024’e kadar 10 puanlık bir artışla %25’e yükseldi. Türkiye, üniversiteler, araştırma merkezleri, teknoparklar ve AR-GE/ tasarım merkezleri ile nitelikli insan kaynağına sahip bir küresel AR-GE üssüne dönüşüyor.