Türkiye’de Enerji ve Madencilikte Yerli Üretim Stratejileri ve Kaynak Geliştirme Projeleri (2025 Güncellemesi)

Enerji alanında dışa bağımlılığı azaltmayı ve sanayi için gerekli hammaddeleri temin etmeyi hedefleyen çalışmalara, kamu kurumları öncülüğünde madencilik ve enerji hammaddeleri ile jeotermal kaynak arama ve üretim faaliyetleri damgasını vuruyor. MTA (Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü) tarafından yürütülen arama çalışmaları ile TPAO’nun petrol ve doğal gaz arama faaliyetleri, bu yıl da yoğun bir tempoyla sürdürülüyor.

Geçtiğimiz yıl doğal gaz üretimi, bir önceki yıla göre %176 artış göstererek 2,3 milyar metreküpe ulaştı. Buna karşılık doğal gazı yurt dışından ithal etme oranı 2024’te %3,4 artarak 52,2 milyar metreküp olarak kaydedildi. İç piyasanın toplam tüketimi üzerinden bakıldığında, iç doğal gaz üretiminin payı %4,3 olarak belirlendi. Ham petrol üretimi de önceki yıla kıyasla %30 artış göstererek günlük ortalama 104 bin 031 varil, yıllık ise yaklaşık 5,3 milyon ton olarak gerçekleşti. Ham petrol ithalatı 2024’te bir önceki yıla göre %4,4 düşüşle 30 milyon ton seviyesine indi ve iç üretimin toplam arz içindeki payı %15 olarak kaydedildi.

Madencilik sektöründe ise üretim ve ihracat artarken ithalatta da bir miktar iyileşme yaşandı. 2025’in Ocak-Temmuz döneminde ithalat önceki yıla göre %7 artarken ihracatta %0,7 azalma, üretimde ise %1,05 artış görüldü. İhracatta öne çıkan madenler arasında mermer, çinko, bakır, feldspat, krom, kurşun ve bor bulunurken ithalatta ham petrol ve doğal gaz, taşkömürü ve demir önemli paya sahipliğini sürdürdü.

Sakarya Doğal Gaz Sahası’nda 2028 yılı için hedeflenen üretim yıllık 15 milyar metreküp olarak belirlenmiş durumda. Karadeniz’deki 785 milyar metreküp rezervin ekonomiye kazandırılması amacıyla sahada 2023’te üretime başlandı ve günlük üretim kapasitesi yaklaşık 9,5 milyon metreküp seviyesine ulaştı. 2028 itibarıyla bu sahadan yıllık yaklaşık 15 milyar metreküp gaz üretilmesi öngörülüyor. Ayrıca 2021’de Şehit Esma Çevik ve Şehit Teğmen Akdeniz; 2023’te Şehit Aybüke Yalçın; 2024’te ise Mehmet İrfan Güler, Bülent Sadioğlu ve Bulmuşlar sahalarında toplam yaklaşık 867 milyon varil ham petrol rezervi keşfedildi. Bu rezervlerin hızlı bir şekilde ekonomiye kazandırılması için çalışmalar sürdürülecek.

Gabar bölgesinde şu anda toplam 137 üretim kuyusu bulunuyor ve günlük ham petrol üretimi yaklaşık 78 bin varil düzeyinde gerçekleşiyor. Üretim başladığından bu yana dört yıl içinde Gabar’da kümülatif petrol üretimi 42,5 milyon varil olarak hesaplandı. Bölgedeki üretim kapasitesinin daha da artırılması amacıyla sondaj çalışmaları yoğunlaştırılmış durumda.