Türkiye Serbest Bölgeleri 2024 Ocak-Ekim Verileri ve Sektörel Yoğunluk Analizi

Türkiye’nin serbest ticaret bölgeleri, Ticaret Bakanlığı verilerinin derlenmesiyle ekim itibarıyla toplam 19 bölgeye ulaşmıştır. Bu bölgeler, yatırımcı ve üreticilere çeşitli avantajlar sunarken, ihracat ve yatırım için güçlü bir ekosistem oluşturuyor. İstihdamı da destekleyen bu alanlarda, ekim sonunda çalışan kişi sayısı 93 bin 406 olarak kayda geçmiştir. Ayrıca 2024 yılında serbest bölgelerin toplam ticaret hacmi 27 milyar 691 milyon dolar olarak belirlendi; bir önceki yılın ticaret hacmi ise 30 milyar 688 milyon dolar seviyesindeydi. Ülkedeki toplam 19 serbest bölgenin ocak-ekim dönemi ticaret hacmi ise 23 milyar 699 milyon dolar olarak hesaplandı.

Üretimden medikal teknolojiye kadar genişleyen üretim ve ticaret yelpazesi Yılın ilk 10 ayında serbest bölgelerin hareketliliği, iç pazardan bölgelere 2 milyar 688 milyon dolar ve bölgelerden iç pazara 3 milyar 338 milyon dolar olarak ölçülüyor. Ayrıca yurtdışından bölgelere yapılan ticaret 7 milyar 282 milyon dolar seviyesinde kaydedildi. Bölgelerden yurtdışına çıkan ticaret hacmi ise 10 milyar 390 milyon dolar olarak gerçekleşti. Böylece 23,7 milyar dolarlık toplam ticaret hacminin yaklaşık yarısının bölge dışına yönelik ihracat tarafından oluşturulduğu görülüyor.

En yoğun sektörler arasında yazılım, yat ve gemi inşası ile gemi bakım-tamir, medikal cihazlar, otomotiv, hazır giyim, deri ve AR-GE faaliyetleri öne çıkıyor. “Ticaret hacminin yıl sonunda 28 milyar dolara ulaşmasını bekliyoruz” açıklaması, TOBB Türkiye Serbest Bölgeler Meclisi Başkanı Edvar Mum’dan geldi. Mum, 10 aylık dönemde 23,7 milyar dolarlık ticarete işaret ederek, hedefin büyük ölçüde gerçekleşmesini öngördüklerini belirtti. Ayrıca ihracatın yaklaşık %56’sını orta-yüksek ve yüksek teknolojideki ürünlerin oluşturduğunu vurguladı; bu oran geçmişe göre güçlü bir yükseliş gösterdi.

Verilere göre serbest bölgelerdeki yan hizmetlerle istihdam yaklaşık 2 bin 100 şirket bünyesinde sürmekte ve toplam istihdam 98 bine yaklaşmaktadır. Coğrafi konumumuzun avantajı ile serbest bölgeler, uluslararası rekabette kilit rol oynamaya devam ediyor. Ülkeler arası rekabette uygun mevzuat ve teşvikler, devlet desteğiyle daha da güçlendirilmelidir. 130’dan fazla ülke ve 3 bini aşkın serbest bölge arasındaki bu rekabet ortamında, Türkiye için uygun bir konumun korunması önemli bir hedef olarak öne çıkıyor.