Türkiye Nobrik Rekabet Kurulu’nun Piliç Eti Sektöründe Bilgi Değişimi İncelemesi ve Cezalar: 3,7 Milyar TL’lik Yaptırım Finosu

Tavuk eti sektöründe yürütülen soruşturma sonucunda, bilgi paylaşımının rekabeti zayıflattığı iddiası üzerine Rekabet Kurulu, dev markalara toplamda 3,7 milyar TL idari para cezası uygulanmasına karar verdi. Üretim ve tüketimde son üç yılda artış gözlemlense de ihracatta yaşanan kayıplar nedeniyle talebin artması sınırlı kaldı ve fiyatlar uzun bir süre için büyük dalgalanmalar göstermeden yatay bir seyir izledi.

Tüketicinin korunması amacıyla alınan karar doğrultusunda üretici ve tedarikçi firmalar, fiyat listelerini alıcılara iletir iletmez yürürlüğe koymak zorunda olacaklar. Böylece fiyatların önceden paylaşılmasıyla oluşan rekabete zarar veren bilgi değişimi mekanizmasının önüne geçilmesi hedefleniyor. Kurul ayrıca sektörün gelecekteki işleyişini de bu tedbirlerle etkilemeyi amaçlıyor.

Uzlaşma yoluna giderek soruşturma sürecini tamamlayan bazı şirketler için toplam cezalar yaklaşık 1 milyar TL’ye ulaştı. Beypiliç, Bolez, Keskinoğlu, Lezita ve Şenpiliç için yüzde 25 indirim uygulanarak idari para cezalarında uzlaşma sağlandı; bu firmalar, 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal ettikleri kabulüyle soruşturmayı uzlaşma ile sonlandırdı.

Diğer tarafta Akpiliç, Aspiliç, Bakpiliç, Banvit, Bupiliç, Erpiliç, Gedik ve Hastavuk için ise toplam yaklaşık 2,7 milyar TL ceza belirlendi. Böylece beyaz et sektöründeki bu büyük soruşturmanın toplam cezaları 3,7 milyar TL’ye ulaştı. Alınan tedbirlerle birlikte sektörde geçmişe dair alışkanlıkların köklü biçimde değiştirilmesi hedefleniyor.

Rekor cezayı Banvit çekti olarak sıralanan cezalar şu şekilde: Banvit 947 milyon TL, Erpilِiç 817 milyon TL, Gedik 419 milyon TL, Bupiliç 130 milyon TL, Aspiliç 118 milyon TL, Hastavuk 109 milyon TL, Bakpiliç 105 milyon TL ve Akpiliç 29 milyon TL. Uzlaşan beş üretici ise Şenpiliç 358 milyon TL, Lezita 278 milyon TL, Beypiliç 245 milyon TL, Keskinoğlu 108 milyon TL ve Bolez 41,2 milyon TL olarak kayda geçti.

Kişi başı tüketim artışı Türkiye genelinde tavuk eti üretimi yılın ilk yarısında yaklaşık yüzde 14 artış gösterdi. Kırmızı etteki hızlı fiyat artışı nedeniyle talebin tavuk tarafına kaymasıyla bazı ihracat pazarları kaybedildi ve stoklar oluştu. Bu durum fiyatlarda uzun süreli yatay bir seyre yol açtı; ancak paylaşılan bilgilerle rekabetin etkilenmesi, gelecek dönemde fiyatları yükseltebilme ihtimalini gündeme getiriyor. Piliç kilo fiyatı genelde 70 TL bandında gezse de bazı kesim alanlarında 50–60 TL’ye kadar düşebiliyor. Türkiye’nin kişi başına düşen tüketimi yaklaşık 25 kg olup Avrupa Birliği ortalaması olan 27 kg’a yaklaşmaktadır.

Bu gelişmeler, sektördeki rekabet dinamiklerini ve tüketici koruma mekanizmasını yakından etkileyerek, piyasa davranışlarını belirgin biçimde şekillendirmesi beklenmektedir.