Türkiye-Endonezya Ekonomik İlişkileri: Ticaret Hacmi ve Stratejik İş Birliği Perspektifi

Türkiye’nin Endonezya’ya ihracatı, ocak-ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre %56,5 oranında artış göstererek 317,4 milyon dolar seviyesine ulaştı. Bu dönemde madencilik ürünleri en çok talep gören kalemler arasında öne çıktı ve ülkeye 56,2 milyon dolarlık madencilik ihracatı kaydedildi. Ardından gelen sektörler arasında hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri 33,7 milyon dolar ile ikinci, tütün ise 22,6 milyon dolar ile üçüncü sırada yer aldı. Dış satımın diğer önemli kalemleri kimyevi maddeler ve mamulleri (22,2 milyon dolar) ile makine ve aksamları (19,3 milyon dolar) şeklinde gerçekleşti.

Değer bazında bakıldığında en büyük artış 27,2 milyon dolar ile madencilik ürünlerinde oldu; bunu 12,9 milyon dolar tütün ve 8,4 milyon dolar çelik takip etti. Ülkeler arası dağılımda ise 8 ayda Ankara’dan 140,7 milyon, İstanbul’dan 99,4 milyon, İzmir’den 23,7 milyon, Adana’dan 9,6 milyon ve Antalya’dan 7,2 milyon dolarlık ihracat yapıldı.

Artan diplomatik temaslar ekonomik ilişkilere güçlü bir şekilde yansıyor. Türkiye ile Endonezya arasındaki yakın temaslar ve stratejik iş birlikleri, iki ülkenin ticari ilişkilerini daha görünür kılacak şekilde güçleniyor. Nisan ayında Endonezya Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto’nun Türkiye ziyareti, Ankara’daki resmi tören ve ortak açıklamalarda Filistin konusundaki karşılıklı temaslar, bu iki ülkenin ortak vizyonunu pekiştirdi.

Endonezya tarafı da iki ülkenin benzer hedefler ve paylaşılan fikirlerle hareket ettiğini vurgulayarak, İslam dünyasında pozitif bir güç olma yönündeki kararlılıklarını ifade etti. İki ülke arasındaki savunma sanayisi ve enerji alanındaki iş birliklerinin son dönemde belirginleştiği belirtilirken, KAAN savaş uçağı mutabakat zaptı gibi somut adımlar bu yönlü ilişkileri güçlendirdi.

DEİK Türkiye-Endonezya İş Konseyi Başkanının değerlendirmeleri, diplomatik temasların ticari hacmi artırmada kritik bir rol oynadığını gösteriyor. Bu çerçevede savunma sanayisi, enerji, inşaat ve altyapı ile gıda ve sağlık gibi sektörlerde karşılıklı yatırım ve ihracatı geliştirecek projeler öne çıkıyor. Ayrıca Endonezya’nın büyüyen orta sınıfı ve değişen tüketim alışkanlıkları, Türk markaları için yeni pazarlar yaratıyor.

Gelecek hedefleri belirleyen vizyonlar. İki ülke arasındaki ticaret hacminin 10 milyar dolara çıkarılması yönündeki hedefler ve 2026’ya kadar Sınırlı Tercihli Ticaret Anlaşması (PTA) imzalanması planları, dengeli ve sürdürülebilir bir ticaret ilişkisi için ana hatları oluşturuyor. Endonezya’daki projelerin Türk firmaları için sunduğu fırsatlar, Nusantara kentinin inşası gibi büyük ölçekli altyapı ve enerji projelerini kapsıyor.

İş dünyasının görünürlüğü ve etkinliği için atılan adımlar. Karadeniz ve DEİK yönetiminin önderliğinde, Endonezya ile sektörel iş birliği geliştirmek adına inovatif adımlar ve toplantılar sürüyor. Savunma sanayisi, enerji, dijitalleşme, sağlık, tarım ve gıda gibi alanlarda, iki ülkenin potansiyel taşıyan iş birliği fırsatları sürekli olarak değerlendirilmekte. Endonezya’nın büyüyen tüketici pazarları, Türk mühendislik ve müteahhitlik firmaları için yeni iş kapılarını aralıyor ve enerji verimliliği ile yenilenebilir kaynaklar gibi alanlarda ortak projeler için zemin hazırlıyor.

Ortak vizyonun uzun vadeli etkileri. Pandeminin etkilerinin gölgesinde bile ticaret ve teknoloji alanındaki dönüşümler, tedarik zincirlerini yeniden şekillendirirken iki ülke arasındaki stratejik iş birliğini pekiştirdi. Kamu ve özel sektör düzeyinde temasların artmasıyla, Türk iş dünyasının Endonezya’da daha görünür ve etkin bir aktör olması hedefleniyor. Tarım teknolojisi, sağlık sektörü, dijitalleşme ve altyapı konularında iş birliklerinin derinleşmesi beklenen gelişmeler arasında yer alıyor.