Troya Müzesi Denizcilik Sergi Alanı: Rüzgârla Gelen Hafıza ve Gölcük’ün Müzecilik Vizyonu

Troya Antik Kenti yalnızca savaşların ve kentleşmenin izlerini taşımaz; Ege ile Marmara arasındaki stratejik deniz kapısının adıdır. Bu mirasın denizcilik yönünü görünür kılmak amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı, Enerjisa Üretim ve 360 Derece Tarih Araştırmaları Derneği’nin ortak çalışmasıyla Troya Müzesi Denizcilik Sergi Alanı hayata geçti. Projenin temelleri, Troya Müzesi’nin eski müdürü Rıdvan Gölcük döneminde atıldı; onun vizyonu ve 360 Derece Tarih Araştırmaları Derneği ile kurduğu bağ, sürecin kritik adımlarından biri oldu. Enerjisa Üretim’in projeye katılımı, Troya’nın denizcilik mirasını merkeze alan disiplinlerarası ve uzun soluklu bir çalışma olarak ön plana çıktı.

Denizlerin hafızası Homeros’un Odysseia destanından ve British Museum’daki Odysseus’un Sirenlerle sınavını betimleyen ünlü amforadan ilham alınan gemi, tarih sayfalarından günümüze ulaştı. Müzeye sığması için özüne bağlı kalan bu tekne, kavela-zıvana yöntemiyle ve dönemin tekniklerine uygun biçimde inşa edildi; tek bir metal çivi dahi kullanılmadı. Başlangıçta denizden Troya’ya getirilmesi planlanan gemi, teknik nedenlerle treyler yardımıyla sergi alanına taşındı. Ancak ekip, ileriki aşamalarda gerçek boyutlu bir versiyonun suda kalıcı olarak sergilenmesini hedefliyor; böylece Troya’nın denizle kurduğu bağını hem karada hem de suda görünür kılmayı amaçlıyorlar. Gelecek planları arasında çocuk atölyeleri, deneyim alanları ve Rıdvan Gölcük tarafından hazırlanması düşünülen bir çocuk kitabı da yer alıyor. Troya Müzesi’nde artık denizlerin hafızası ziyaretçilerle buluşuyor ve Homeros’un betimlediği yolculuklar, bu gemiyle somut bir varlığa dönüşüyor.

Rüzgâr bilgiyi, ticareti ve kültürler arası etkileşimi taşıdı şeklinde özetlenen yaklaşım, Gölcük’ün 360 Derece Tarih Araştırmaları Derneğiyle tanışmasını “ülke için değerli işler yapan insanlarla karşılaşmanın yarattığı bir sorumluluk duygusu” olarak görmesini açıklıyor. Gölcük’e göre gemi, sadece ahşap bir yapı değil; Troya’nın mitolojik ve tarihsel belleğinde yankılanan bir yaşam öyküsünün somutlaşmasıdır. Enerjisa Üretim CEO’su İhsan Erbil Bayçöl, “Bu topraklar rüzgârla bütünleşmiş. Rüzgâr, doğayla kurduğumuz bağın ve geleceğe dair mücadelemizin simgesi” diyerek proje felsefesini özetliyor. 360 Derece Tarih Araştırmaları Derneği Başkanı Mualla Erkurt ise Troya ve çevresinin antik çağda denizle kurulan ilişkinin en dinamik merkezlerinden biri olduğunu belirterek, bu coğrafyada rüzgârın yalnızca yelkenleri değil; bilgiyi, ticareti ve kültürler arası etkileşimi taşıdığını söylüyor. Deneysel arkeoloji çerçevesinde yeniden inşa edilen geminin geçmiş bilgisini bugüne taşıması hedefleniyor.