Togg’in Yolculuğu: Türkiye’nin Yerli Otomotiv Ekosisteminin Evrimi ve Geleceğe Yansıması

Devrim otomobiliyle başlayan Türkiye’nin yerli otomobil vizyonu, 1961 yılında ilk somut adımı attıysa da üretimin kalıcı hale gelmesi için uzun bir dönüşüm süreci geçti. Zamanla oluşan otomotiv ekosistemi, bugün Togg’un üretimiyle yeni bir döneme girerek hem ulusal hem de küresel arenada önemli bir aktör haline geldi.

İTO Başkanı Şekib Avdagiç’e göre, Türkiye’de otomotiv üretiminin kökleri Cumhuriyetin ilk yıllarına kadar uzanır. 1929’da Tophane Ambarları’nın Ford Motor Company’e devredilmesiyle başlayan süreç, Türkiye’de ilk otomotiv fabrikasının kuruluşa gidişine işaret eder. Bu hamle, araçların hem iç hem de bölge ülkelerine ihraç edilmesi amacı taşısa da farklı nedenlerle uzun vadede destek bulmadı. Ancak bu süreç, Türkiye’nin otomobil üretme inancını ve tutkusunu ateşledi.

“Togg, Devrim’in başlattığı başarı hikayesinin 21’inci yüzyıldaki adıdır” diye özetlenen vizyon, 1960’larda BMC, Otosan ve sonraki yıllarda Oyak-Renault ile TOFAŞ’ın birleştiği geniş bir ekosistemin temellerini attı. Bu dönemde üretim, yerli katkı payını artıran bir yol izledi ve 1980’lerde Özal’ın ekonomi politikalarıyla yeni bir ivme kazandı. Böylece Ford Otosan, Toyota Türkiye, Hyundai Assan gibi uluslararası markalar ülkemizde üretim üsleri kurdu ve AR-GE merkezleriyle mühendislik kapasitesi yükseldi. Bu süreç, yerli üretimin sadece bir hedef değil, kapsamlı bir ekosistem olarak şekillenmesini sağladı.

Yerel üretim konusundaki inanç, Togg’un doğrudan etkisiyle daha da güçlendi. Avdagiç’e göre, son 25 yılda ekonomik özgüvenle birleşen sanayi ve teknoloji yatırımları, yerli üretimin çeşitli alanlarda başarılı sonuçlar doğurmasını sağladı. Togg, bu bağlamda yüksek teknolojiyle bütünleşmiş üçüncü kırılma olarak kayda geçiyor ve Devrim’in 64 yıl önce başlattığı hareketin 21’inci yüzyıla taşıdığı mirası somut bir ürünle sürdürüyor. Şu an, tamamen elektrikli ve yurt dışına pazarlanan bir otomobilin üretimini yaptığımız için gurur duyuyoruz.

Togg, dijital geleceğimiz için kapıyı araladı ve onu sonuna kadar açtı. Avdagiç, elektrikli otomotive geçişin hızla derinleştiğini ve Türkiye’nin bu dönüşümde önemli bir konuma sahip olduğunu vurguluyor. 2024 yılında Türkiye’nin otomotiv üretimiyle Avrupa’da dördüncü sırada olduğuna işaret eden Avdagiç, tedarik sanayinin ve Ar-Ge yatırımlarının bu başarıyı desteklediğini belirtiyor. Ayrıca batarya teknolojileri, yazılım altyapıları ve otonom sürüş gibi ileri teknolojiler için yapılan yatırımların artmasıyla birlikte Türk firmalarının küresel tedarik zincirlerinde değerli bir konuma yükseldiğini ifade ediyor.

“Bir ülkenin sanayisinin izi otomotivden sürülebilir” düşüncesi, Türkiye’nin ihracat, istihdam ve AR-GE açısından gücünü sürdürecek dinamikleri ortaya koyuyor. Sektörün 2024’te 37,2 milyar dolar ihracatla önde olması ve 250 binden fazla çalışanın sektöre katkısı, endüstriyel bilgi birikimi ve tasarım kapasitesinin altını çiziyor. Bu temel üzerinde, Togg’un kendi markasını hayata geçirerek yeni girişimleri ve teknoloji yatırımlarını tetiklediğini söylemek mümkün.

Togg’un küresel genişlemesiyle birlikte, yerli ekosistemde AR-GE ve yazılım odaklı gelişimler hız kazanacak ve batarya teknolojileriyle ilgili üretim kapasitesi, yerli üretimden yüksek katma değer elde edilmesini sağlayacak. Devletin bu alanda vergi, teşvik ve diğer desteklerle yaklaşması, Bosch, Valeo, Mahle, ZF ve Continental gibi küresel oyuncularla olan iş birliklerini güçlendirecek. Böylece Türkiye’nin otomotivde üretimdeki gücü, yalnızca araç üretimiyle sınırlı kalmayıp, tedarik zincirinin tamamını kapsayacak şekilde genişleyecek.

İlerleyen dönemde, AR-GE merkezlerinin sayısının artması, yazılım odaklı çözümler ve batarya teknolojilerinin ön plana çıkmasıyla birlikte 200’e yakın otomotiv AR-GE merkeziyle güçlenen ekosistem, Avrupa pazarına yönelik yüksek hacimli ihracat yapan Türk firmalarının rolünü pekiştirecek. Bu süreç, yerli sanayi ve teknoloji mirasının diğer sektörlere de yayılarak ülkenin ekonomik büyümesine katkı sağlamasına zemin hazırlayacaktır.