Samanyolu Simülasyonunda Yapay Zeka Destekli En Ayrıntılı Modellenme Deneyi

Samanyolu Galaksisi için şimdiye kadar erişilen en ayrıntılı simülasyon, uluslararası bir ekip tarafından hayata geçirildi. Yıldızlar 100 milyardan fazla birim olarak tek tek ele alınarak, onların 10 bin yıllık evrimi başarıyla izlenebildi. Çalışma, toplamda 7 milyon işlemci çekirdeğinin gücünü kullanarak önceki modellerden yüz kat daha detaylı ve yüz kat daha hızlı sonuçlar elde etti.

Araştırmacılar, element sentezi, süpernova patlamaları, yerçekimi ve akışkanlar dinamiği gibi birbirinden bağımsız zaman ölçeklerinde gerçekleşen fiziksel süreçleri aynı anda işleyen bir yapı kurdu. Riken Ithems merkezi’nden Keiya Hirashima liderliğindeki ekip, Tokyo Üniversitesi ve Barselona Üniversitesi bilim insanlarıyla birlikte çalışarak, önceki modellerin sadece dev yıldız kümelerini temsil ettiği dönemde kaldığı yöntemi değiştirdi ve her bir yıldızı ayrı ayrı ele alan yeni bir yaklaşım geliştirdi.

Bu yöntem, galaksilerin oluşum teorilerini test etmeyi kolaylaştırırken benzer çok ölçekli problemler için de kapılar açıyor; iklim bilimi gibi alanlarda da uygulanabilirliğini gösteriyor. Normal şartlarda 36 yıl sürecek bir hesaplamayı hızlandıracak yeni yaklaşım sayesinde, derin öğrenme ile fizik tabanlı simülasyonların birleştiği bu yapı ön plana çıkıyor.

Geleneksel yöntemlerle bir milyon yıllık galaksi evrimini simüle etmek yaklaşık 315 saat sürerken, bu çalışmada yapay zeka destekli süreçler sayesinde süpernovaların 100 bin yıl boyu genişlemesi için gereken hesaplama süresi 2.78 saate indi. Böylece bir milyar yıllık evrim, sadece 115 günde modellenmiş oldu. Hirashima, bu ilerlemenin bilimsel hesaplamalarda köklü bir dönüşümün başlangıcı olduğunu ifade ederken, yapay zeka destekli simülasyonların artık yalnızca desen tanımaktan çıkıp doğrudan bilimsel keşif aracı haline geldiğini belirtiyor. Bu yaklaşım, uzun süren çalışmaların çok daha kısa sürede sonuçlanmasına olanak tanıyor.