Plastik ve deniz çöpünde yeni dönem

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Tek Kullanımlık Plastikler, Deniz Çöpleri ve Mikroplastikler Yol Haritası üzerinde çalıştı. 44 eylemi kapsayan bu yol haritası, tüketimi ve plastik atık oluşumunu azaltmayı hedefleyerek kısa, orta ve uzun vadeli planlar sundu.

Yapısal adımlar arasında, Ulusal Plastik Stratejisi ve Eylem Planı’nı hazırlama süreci bulunuyor. Mevzuat kapsamında listelenen tek kullanımlık plastik ürünlerin kısıtlanması ya da yasaklanması öngörülüyor. Ayrıca atık yönetim maliyetleri dahil olmak üzere pek çok malzeme için Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu uygulamaları tasarlanacak; paketler ve ambalaj kağıtları, ıslak mendil, tütün ürünleri gibi kategorilerde ücret odaklı modeller hayata geçirilecek.

İçecek kapları ve şişeleri için özel tasarım gereksinimleri belirlenerek, yeniden kullanılabilir ve yeniden doldurulabilir ambalajların kullanımını teşvik etmek hedefleniyor. Tek kullanımlık plastik şişe kullanımını azaltmaya yönelik olarak içme suyu tesisleri iyileştirilerek, kırsal ve kentsel bölgelerde yüksek kaliteli içme suyu temini sağlanacak.

Mikroplastiklere karşı tedbirler kapsamında deterjanlar, mumlar, cilalar ve oda kokuları gibi ürünler dikkatle izlenecek. Mikroboncuk içeren dudak ürünleri, tırnak ürünleri ve makyaj ürünlerinin yasaklanması da planlar arasında yer alıyor.

Deniz canlıları ve okyanuslarımız için ise araştırmalar 2050 yılına kadar okyanusta balıktan daha ağır bir plastik yükünün bulunabileceğini gösteriyor; her yıl %80’inden fazlası denizlere atılıyor ve plastik atıklar 700’ün üzerinde deniz türünü etkiliyor. Dünya çapında deniz kuşlarının yaklaşık %90’ı, deniz kaplumbağalarının ise %52’sinin midelerinde plastik artıklar tespit ediliyor.

Deniz çöpleriyle mücadele kapsamında, aktif balıkçılık sırasında deniz çöplerinin toplanması, ayrıştırılması ve zararsız bertarafı için Çöp için Balıkçılık/Avcılık programı uygulanması öngörülüyor. Ayrıca vatandaşların deniz çöpleriyle mücadeleye katılımını güçlendirmek amacıyla Kıyı Sahiplenme (Adopt-a-Beach) programı gibi izleme girişimlerinin hayata geçirilmesi hedefleniyor.