Planet Harvest İşbirliğinin Gölgesinde Gıda İsrafını Azaltan Yeni İş Modeli

ABD’de büyük ölçekli gıda israfı, her yıl yetişen meyve ve sebzelerin yaklaşık yüzde 30’unun dış görünüş standartlarını karşılamaması nedeniyle tarlada kalmasıyla kendini gösteriyor. Bu durum, 2023 yılında 16 milyon tondan fazla ürünün çöpe gitmesine ve çiftçiler için 13 milyar dolarlık kayba yol açtı.

İlk olarak 2022’de Chobani’nin Twin Falls, Idaho ile New York şehirlerinde ihtiyaç sahiplerine fazla gıdayı ulaştırma çalışmalarında başlayan iş birliği, Planet Harvest adlı bir organizasyonun doğmasına zemin hazırladı. Bu yeni yapı, görünümü nedeniyle satılamayan ürünleri ikinci bir pazara taşıyarak çiftçileri doğrudan gıda şirketleri ve perakendecilerle buluşturuyor.

Ulukaya ve Trump’ın açıklamaları, Chobani’nin bu model için ilk büyük ortak olduğunu gösteriyor. Planet Harvest üzerinden yaklaşık 545 ton çilek, daha önce atıl durumda olan ürünler olarak alınarak, 55 milyon yoğurt içeceğine dönüştürüldü ve bu süreçte ABD’li çiftçiler, kilogram başına 0.59 dolar gelir elde etme imkanına kavuştu. Bu yaklaşım, yalnızca birkaç çiftlikte yüz binlerce dolar kazandırarak kırsal topluluklara ekonomik katkı sağladı.

Yeni iş yapma biçimi olarak nitelendirilen bu çaba, yalnızca ticari bir destek değil; çevre ve tüketiciler için de ortak değer üreten bir modelin kapısını aralıyor. Dünya Yaban Hayatı Fonu’nun (WWF) bağımsız analizine göre, 453 bin 592 kilogram meyvenin kurtarılması 1.2 trilyon litre su tasarrufuna ve 169 bin ton karbon emisyonunun önüne geçilmesine katkıda bulundu. Ulukaya, bu yaklaşımın temel amacının açlık sorununu daha fazla gıda üretmek yerine mevcut kaynakların daha etkili yönetilmesi olduğunun altını çiziyor. “Her yıl tarlalarda kalan yüz binlerce ton çilek bir başarısızlık gibi görünüyor. Ancak bu, büyük bir fırsat sunuyor.” Bu ortak girişim, çiftçilerin hasatlarının boşa gitmediğini ve emeğin karşılığını aldığını gösteren somut bir örnek olarak öne çıkıyor.