Pandemi Sonrası Gençlerde Ani Ölüm Riskine Damar İç Yüzeyindeki Hasarın Yol Açtığı Yeni Noktalar

Prof. Dr. Şevket Özkaya, pandeminin ardından genç yaşlarda ani ölüm vakalarının artış gösterdiğini ve bunun nedeninin Kovid-19’un damar yapısında bıraktığı kalıcı hasar olduğunu ifade etti. Spor esnasında veya sonrasında yaşanan sürpriz kalp krizlerinin, virüsün damarlar üzerindeki etkilerinden kaynaklandığını belirtti.

“Endotel hasarı” olarak bilinen damar iç yüzeyindeki bozulmaların ani ölümleri tetiklediğini söyleyen Özkaya, Avrupa Kalp Dergisi’nin verileriyle de bu bulgunun desteklendiğini belirtti. Virüsü geçiren kişilerde damar yaşı takvim yaşından daha hızlı ilerliyor ve bu durum bazı kişilerde 5 yıllık yaşlanmaya eşdeğer bir etki yaratabiliyor.

Gençlerdeki ani ölümlerin aşılar nedeniyle olmadığını vurgulayan hekim, “Aşılar hastalık şiddetini ve damar içi hasarı azaltarak koruyucudur” diye konuştu. Aşıların damarsal hasarı azaltmada önemli bir rolü olduğunu ifade etti.

Ağır spor sonrası kalp ve akciğer sorunları konusunda ise Özkaya, pandemi sonrası yoğun egzersiz yapan gençlerde ani kalp krizlerinin görüldüğünü belirtti. Kovid-19 sonrası damar kılcal damarlarındaki hasarın, ağır egzersiz sırasında yeterli oksijenlenmenin sağlanamamasına yol açabildiğini ve bu durumun ani ölümlere kadar gidebileceğini ifade etti.

Damarlarda yaşlanma ölçülebilir ve büyük oranda geri döndürülebilir nitelendirmesiyle konuşan Özkaya, bu hasarın tamamen kalıcı olmadığını belirtti. Zaman içinde bazı vasküler bozuklukların kısmen geri dönebileceğini ve yaşam tarzı, kontrol altındaki kan basıncı, aşırı zorlayıcı egzersizlerden kaçınma ile uygun ilaç tedavilerinin bu süreci önemli ölçüde yavaşlatabileceğini sözlerine ekledi.