Öpüşmenin Evrimsel İzleri: Primatlar ve İnsanlarda Cinsel Davranışın Derin Kökleri

İnsanlar için günlük hayatta sıkça görülen bir davranış olan öpüşme, aslında bilim insanlarını uzun zamandır meşgul eden bir konudur. Pek çok hayvan türü de benzer ağız teması içeren etkileşimler sergiliyor; buna rağmen bu davranışın faydası ve kökeni konusunda net bir uzlaşı yoktur. Oxford Üniversitesi araştırmacıları, primat soy ağacını inceleyerek öpüşmenin evrimsel geçmişini aydınlatmaya çalıştı. Elde edilen bulgular, bu davranışın atalarımızda 20–21 milyon yıl önce ortaya çıkabileceğini öne sürüyor. Böylece bugün görülen öpüşme çeşitliliğinin köklerinin son derece eski bir geçmişe dayandığı ortaya konmuş oldu.

Çalışmanın başyazarı ve evrimsel biyolog Matilda Brindle, bu çalışmayı “öpmeyi geniş bir evrimsel bakış açısıyla ele alan ilk çalışma” olarak nitelendirdi ve primat dünyasındaki cinsel davranış çeşitliliğine dikkat çekti. Bilim insanları öpüşmeyi yalnızca kültürel bir davranış olarak görmekten kaçınıp, bilimsel tanımlara göre nasıl sınıflandırılması gerektiğini tartıştı. Türden türe değişebilen ağız temasları nedeniyle bu tanımın netleşmesi zor oldu; buna rağmen mevcut veriler, şempanze, bonobo ve orangutan gibi türlerin öpüştüğü yönündeki gözlemleri modele dâhil ederek, bu davranışın atalarda da benzer bir kökeni olabileceğini gösterdi.

Araştırmanın geri kalanında öne çıkan bulgu ise, bu davranışın 21 milyon yıl kadar eski bir temele sahip olduğudur. Neandertallerin de öpüştüğüne dair kanıtlar tartışmalarda yer alırken, yeni analizler öpüşmeye dayalı sosyal etkileşimlerin de muhtemel olduğunu ima ediyor. Ancak bulgular doğrudan gözleme dayanmaz; mevcut veriler ve bilgisayar simülasyonlarıyla elde edilen sonuçlar üzerinden çıkarımlar yapılır. Soyunu yitirmiş türler için bu tür modellerin belirsizlik taşıdığı da belirtiliyor. Bununla birlikte, çalışma insan davranışlarının kökenine dair önemli bir çerçeve sunuyor ve evrimsel geçmişi anlamaya yönelik yeni bir perspektif sağlıyor.