Mutfakta Kullanılan Baharatların ve Yiyeceklerin İlaç Etkileşimleri ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Giriş

Mutfaklarımızda sıkça kullandığımız baharatlar ve bazı yiyecekler, yemeklere lezzet katmanın yanı sıra sağlık açısından da önemli faydalar sağlayabilir. Ancak, bu baharatların ve yiyeceklerin bazı ilaçlarla etkileşime girmesi, alınan ilaçların etkinliğini azaltabilir veya yan etki risklerini artırabilir. Uzmanlar, bu konuda bilinçli olmak ve dikkatli davranmak gerektiğine vurgu yapıyor.

Tarçın

Tarçın, mutfağımızda tatlılardan çorbalara kadar geniş bir kullanım alanına sahip sevilen bir baharattır. Kingston Üniversitesi’nde eczacılık uygulamaları alanında öğretim görevlisi olan Dr. Dipa Kamdar, tarçının içeriğinde bulunan çeşitli bileşiklerin sağlık üzerinde farklı etkileri olabileceğine dikkat çekiyor.

Laboratuvar çalışmalarında, ilaçların vücuttan atılması sürecini hızlandıran bazı reseptörleri aktive ederek, ilaçların etkinliğini azaltabileceği ortaya konmuştur. Bu durum, özellikle hipertansiyon, diyabet, kanser veya depresyon gibi kronik hastalıklar için düzenli ilaç kullanmakta olan kişilerde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Tarçının farklı türlerinin risk seviyesini etkilediğine işaret eden uzmanlar, marketlerde yaygın olarak bulunan Cassia tarçınınin yüksek miktarda kumarin içerdiğini ve bu maddenin kan sulandırıcı ilaçlarla birlikte kullanıldığında kanama riskini artırabileceğini belirtiyor. Öte yandan, Sri Lanka kökenli gerçek tarçın, daha düşük kumarin içeriği sayesinde bu riski önemli ölçüde azaltır.

Dr. Kamdar, tarçın takviyelerinin ağrı kesiciler, antidepresanlar, diyabet ilaçları ve kemoterapi ilaçlarıyla etkileşime girebileceğine dikkat çekiyor. Ancak, yulaf lapasına veya kahveye hafifçe serpiştirilen tarçının genellikle herhangi bir sorun yaratmadığını, risklerin ise yüksek dozlu takviyelerin kullanımıyla ortaya çıktığını belirtiyor.

Zerdeçal

Zerdeçal, özellikle kurkumin adlı aktif bileşeniyle sağlığımıza önemli katkılar sağlar. Ancak Dr. Kamdar, kurkuminin karaciğer enzimlerini etkileyerek bazı ilaçların metabolizmasını değiştirebileceğini ifade ediyor.

Laboratuvar ve hayvan çalışmalarında, zerdeçalın antidepresanlar, tansiyon ilaçları, kemoterapi ve antibiyotikler gibi çeşitli ilaçların etkinliğini değiştirebileceği öne sürülmüştür. Bu nedenle, zerdeçal takviyelerinin kullanımı öncesinde doktorlara danışmak önemli olabilir.

Zencefil

Zencefil, hafif kan inceltici etkisiyle bilinir ve bu özelliği, antikoagülan ilaçlarla birlikte alındığında kanama riskini artırabilir. Ayrıca, diyabet ilaçlarıyla etkileşimine dair çalışmalar çelişkili sonuçlar içermektedir.

Bazı araştırmalar, zencefilin kan şekerini düşürebileceğini gösterirken, bu etkinin anti-diyabetik ilaçlarla birlikte kullanımda nasıl bir sonuç doğuracağı henüz tamamen net değildir. Dolayısıyla, zencefil tüketirken özellikle yüksek dozlarda alım yapanların dikkatli olması gerekir.

Baharatlar ve Diğer Yiyecekler

Baharatların yanı sıra, bazı yiyecekler de ilaçların etkinliğini etkileyebilir. Greyfurt, karaciğer enzimlerini etkileyerek, belirli ilaçların vücutta birikmesine veya hızla atılmasına neden olabilir. Bu durum, ilaçların dozunu ve etkinliğini ciddi şekilde değiştirebilir.

Alkol, özellikle antidepresanlar ve ağrı kesicilerle birlikte alındığında, ciddi yan etkiler ve tehlikeli etkileşimler oluşturabilir. Süt ürünleri, antibiyotiklerin emilimini engelleyebilir ve antibiyotiklerin etkisini azaltabilir. Ayrıca, yeşil yapraklı sebzeler yüksek K vitamini içeriğiyle kan sulandırıcı ilaçların etkisini zayıflatabilir.

Sonuç olarak, bu besinleri ve baharatları kullanırken dikkatli olmak ve gerekirse uzmanlara danışmak, sağlığımız açısından büyük önem taşımaktadır.