Miyopi: Belirtiler, Risk Faktörleri ve Erken Önlemler

Miyopi, gözün önden arkaya doğru olan eksenin uzaması ya da korneanın kırma gücünün yüksek olması sonucu görüntünün retinanın önüne düşmesiyle ortaya çıkan bir görme sorunudur. Uzağı net görme, yakını ise genellikle iyi görme olarak fark edilir. Özellikle okul çağındaki çocuklarda sık görülen bu durum, modern yaşamın kapalı ortamlarda uzun süre ekran başında kalınmasıyla daha erken yaşlarda başlayıp hızlı ilerleyebilir.

En önemli belirtisi uzağı net görememe olup, diğer belirtiler şunlar olabilir: tahtayı görememe, gözlerini kısarak bakma, sık göz kırpma, kitap/tablet/televizyonu çok yakından izleme, gözlerde sulanma ve baş ağrısı.

Erken yaşta başlayan miyopi daha hızlı ilerler. Genellikle çocuklukta ortaya çıkan bu görme sorunu, uygun tedavi veya önlem alınmazsa ergenliğe kadar kötüleşebilir. Seyri yavaşlatılmazsa her yıl yaklaşık 0.50 ila 1.00 derece artış gösterebilir. Yüksek miyopi ise ileride retina yırtığı veya makula hastalıkları gibi riskleri beraberinde getirebilir.

Kapalı ortamlar ve göz yorgunluğu

Günlük yaşamın çoğu iletişim aracının kapalı ortamlarda kullanılması, televizyon, telefon ve tablet gibi cihazların aşırı süreyle başında vakit geçirtilmesiyle miyopi riskini artırabilir. Aşağıdaki faktörler miyopinin büyümesine katkıda bulunur:

• Genetik yatkınlık
• Uzun süreli ekran kullanımı
• Kapalı ortamlarda uzun zaman geçirme
• Gün ışığından yeterince yararlanamama

Her gün en az 2 saat açık havada vakit geçirmek özellikle çocuklarda miyopi gelişimini azaltabilir. Gün ışığının dopamin salınımını tetikleyerek göz küresinin aşırı büyümesini baskılar.

Miyopi ilerlemesini yavaşlatan basit önlemler

Çocukluk dönemi görme bozukluğunun ilerlemesini engellemeye yönelik bazı uygulanabilir adımlar vardır:

• Günlük açık hava etkinliği: Her gün en az 2 saat açık havada bulunmak miyopi riskini azaltır.
• Ekran süresi sınırlaması: Özellikle 6 yaş altı çocuklarda ekran kullanımı sınırlandırılmalı; okul çağındakilerde ise ekran başında geçirilen süre 1–2 saati geçmemelidir. Her 20 dakikalık yakına odaklanmadan sonra 20 saniye ile 6 metre uzağa bakmak göz sağlığı için faydalıdır.
• Düşük doz atropin damla tedavisi: %0.01 atropin, miyopinin ilerlemesini yavaşlatabilir; ancak mutlaka bir göz doktoru gözetiminde uygulanmalıdır.
• Özel tasarım miyopi gözlük camları: Periferik odaklanmayı kullanarak miyopiyi yavaşlatan bu camlar, ilerlemeyi yaklaşık %50–60 oranında azaltabilir. Net görüşü de sağlar.
• Miyopi kontrolü için kontakt lensler: Özellikle ilerlemesi hızlı olan ve gözlük kullanmakta zorlanan çocuklarda özel tasarım kontakt lensler ve gece takılıp sabah çıkarılan ortokeratoloji lensleri de seçenekler arasındadır.