Kişiye Özel Sağlık Rehberi: Günlük Yaşamında Doğru Yaklaşımlar

Günlük alışkanlıklar vücudumuzun ihtiyaçlarıyla şekillenir ve herkes için tek bir hakiki formül bulunmaz. Su tüketimi konusunda sabit bir rakama bağlı kalmak yerine, bireyin kilosu, cinsiyeti, yaşam tarzı ve mevcut sağlık durumları göz önünde bulundurularak kişiye özel bir plan oluşturulmalıdır. Özellikle böbrek veya kalp gibi kronik sorunlar mevcutsa, önerilen miktar da farklılaşabilir. İdrar rengi ise alınan su miktarının önemli bir göstergesidir; açık renkli bir idrar yeterli su alındığını işaret ederken, koyu renk yetersizliğe işaret edebilir.

Uyku düzeni de kişiden kişiye değişir. Bazıları kısa sürede dinç hissederken bazıları daha uzun uykuya ihtiyaç duyar. Önemli olan sadece 7-8 saat uyumak değildir; uykunun kalitesi ve uyku saatleridir. Özellikle 22:00-06:00 arasındaki zaman dilimi bedenin kendini yenilediği ve metabolizmanın güçlendiği bir döneme tekabül eder. Horlama veya uyku apnesi gibi sorunlar tedavi edilmezse sağlıklı uyku döngüsü bozulabilir; doğru anda ve yeterli oksijen eşliğinde uyumak kronik hastalık risklerini azaltır.

Aktivite hedefleri kişisel olarak belirlenmelidir. 10 bin adım hedefi her birey için uygun olmayabilir; hareket planı yaşa, cinsiyete, kiloya ve sağlık durumuna göre uyarlanmalıdır. Bazı kişiler için günde 5 bin-7 bin adım dengeli ve sürdürülebilir bir hedef olabilirken, bazıları için 5-6 kilometre yürüyüş veya farklı egzersizler daha uygun olabilir. Açık havada yapılan yürüyüşler ruh ve beden sağlığını destekler; nefes egzersizleri ve esneme hareketleri ise günlük rutinin ayrılmaz parçalarıdır.

Beslenme yaklaşımı da kalori kısıtlamasını tek başına odak almaz; doğru besinleri doğru zamanlarda ve dengeli tüketmek gerekir. Aşırı kalori kısıtlaması metabolizmayı yavaşlatabilir, kas kaybına ve hücresel yıpranmaya yol açabilir. Bireyin yaşam evresi ve sağlık durumu farklı olduğundan, kişiye özel bir beslenme planı hazırlanmalıdır. En sağlıklı referans olarak Akdeniz tipi beslenme öne çıkar; paketli ve işlenmiş gıdalar, gazlı içecekler ile hızlı yiyeceklerden mümkün olduğunca kaçınılmalı, mevsim sebzeleri ve meyveleri ön planda tutulmalıdır.

Vitamin takviyeleri konusunda dikkatli olmak gerekir. Vücutta eksik olan vitaminler tamamlandığında faydalı olsa da fazlası zararlı olabilir. Dengeli beslenme ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları, hücresel gençliği destekler. Omega-3, magnezyum, çinko gibi takviyeler, doktor tavsiyesiyle ve kan testleri sonrası gerektiğinde kullanılmalıdır. Doğal ve reçetesiz olarak satılan her takviyenin güvenli olduğu varsayılmamalıdır; yanlış kullanımları karaciğer/böbrek hasarına, ilaç etkileşimlerine ya da test sonuçlarında sapmalara yol açabilir.

Düzenli doktor takibi hayati öneme sahiptir. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Belgin Küçükkaya, sağlıklı yaşlanmanın bir uyum işi olduğunu, gastroenteroloji, kardiyoloji, fizik tedavi ve ruh sağlığı gibi alanların bir arada çalışması gerektiğini belirtir. Hastalık risklerini erken tespit etmek için düzenli tahlil, tarama ve kontrollerin aksatılmaması, kullanılan ilaçların da doktor önerisi olmadan bırakılmaması gerekir. Bu koordinasyon, genetik yatkınlıklar nedeniyle meydana gelebilecek hastalıkları daha erken dönemde belirlemeye yardımcı olur.