Kayadan Oyma Vadideki Tarihi Yapılar: Kilise, Camii ve Çok Katmanlı Yaşam

Yeşilhisar ilçesi Erdemli Mahallesi’nde bulunan vadide, kayadan oyma mimarinin zengin geçmişi gün yüzüne çıkıyor. Yaklaşık 10 kilometre uzunluğundaki bu vadide, alt katı kilise olarak kullanılan ve üst katı cami bulunan bir yapı dikkat çekiyor. Yaklaşık 800 yıl önce inşa edildiği düşünülen bu tarihi yapı, uzun süre bakımsızlık nedeniyle kaderine terk edilmiş durumda.

Restore edilerek turizme kazandırılması için çağrılar yükselirken, bölgeye gelen turistlere rehberlik yapan Mustafa Göktaş’ın açıklamaları önemli ipuçları taşıyor. Burası 8. yüzyılda Roma ve Bizans dönemlerinde kaya üzerine yapılmış apartman tipi evler, kiliseler, manastırlar ve şapellerden oluşan bir yerdi. 1200-1300 yıllarında Türkler tarafından fethedilmesinin ardından yerleşim devam etmiş ve burada Müslümanlar ile Hristiyanlar birlikte yaşamışlar. Bu mekan, Müslümanlar tarafından kaya camii olarak faaliyete geçirilmiş; alt katta kilise, üst katta cami konumlanmış durumda, ve aralarında herhangi bir ihtilaf kayda değer şekilde yaşanmamış.

“Aktif hale getirilmesini talep ediyoruz” diyen Göktaş, bu yapının manevi değeri ve tarihsel zenginliği nedeniyle öncelikle restore edilmesi gerektiğini vurguluyor. Bu cami yaklaşık 800 yıllık bir geçmişe sahip olup, ziyaretçilere manevi ve kültürel bir deneyim sunma kapasitesine sahip. Göktaş ayrıca bölgede 20’nin üzerinde kilise, şapel ve manastır bulunduğunu belirterek, kaya oyma olarak tasarlanan bu yerleşimin Kapadokya bölgesinin idare merkezi olarak kullanılan geçmişine atıfta bulundu.