DOLAR
41,6051
EURO
48,8540
ALTIN
5.141,59
BIST
11.082,63
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
İstanbul
Az Bulutlu
23°C
İstanbul
23°C
Az Bulutlu
Cuma Hafif Yağmurlu
25°C
Cumartesi Az Bulutlu
21°C
Pazar Parçalı Bulutlu
22°C
Pazartesi Parçalı Bulutlu
22°C

Karanlığın İçinden Işık: RACS J0320-35 Süper Kütleli Kara Deliği Hızla Büyüyor

Karanlığın içinden gelen ışık: RACS J0320-35 süper kütleli kara deliği hızla büyüyor ve evrenin sırlarını açığa çıkarıyor.

Karanlığın İçinden Işık: RACS J0320-35 Süper Kütleli Kara Deliği Hızla Büyüyor
22.09.2025 14:42
A+
A-

Evrenin en uç sınırlarında, bir kuasarın merkezindeki dev kara delik, bildik kuralları zorlayarak şaşırtıcı bir hızla büyüyor. Dünya’dan 12.8 milyar ışık yılı uzaklıktaki RACS J0320-35’in merkezinde bulunan bu kara delik, Büyük Patlama’dan kısa bir süre sonra gözlemlenen en hızlı büyüme göstergesini sunuyor ve Güneş kütlesinin yaklaşık bir milyar katı büyüklüğe ulaştı.

Gözlenen cansız bir süreç değil; maddeyi yutan hız, Eddington limiti olarak adlandırılan dengeyi 2.4 kat aşıyor ve her yıl 300 ila 3.000 Güneş kütlesine eşdeğer maddeyi yok ediyor. Bu duruma rağmen, kuasarın bu erken evrende görülen hızlı gelişimi, evrenin ilk milyar yılında sıradan süreçlerle ortaya çıkabilecek kara deliklerin bile bu kadar büyük olabileceğini düşündürüyor.

Brera Gözlemevi’nden Alberto Moretti ise kütleyi ve büyüme hızını bilince geçmişe dönük bir hesapla doğum anındaki kütleyi kestirebildiklerini belirtiyor. Böylece kara deliklerin nasıl oluştuğuna dair farklı senaryoları test etmek mümkün hale geliyor.

Bu keşif sadece bir rekora işaret etmekle kalmıyor; aynı zamanda kara deliklerin doğuşu ve evrimini anlayışımızı kökten değiştirecek potansiyele sahip. Eğer sıradan yıldız ölümlerinden doğan küçük kara delikler bile bu kadar hızlı büyüyebiliyorsa, erken evrende devasa kara deliklerin ortaya çıkışı daha doğal bir süreç olarak görünebilir.

Henüz yanıtlanmamış sorular da mevcut: RACS J0320-35 bu hızla yüz milyonlarca yıl boyunca büyüyebilir mi, yoksa bu sadece kısa süren bir “aşırı beslenme dönemi” mi? Bilim insanları bu soruları Chandra X-ışını Teleskobu ile ve gelecekte faaliyete geçecek yeni teleskoplarla daha yakından inceleyecekler.

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.