Karadeniz üzerinden gelen İHA’lar ve Türkiye’nin hava savunma hamlesi: strateji, güvenlik ve savunma teknolojilerinde yeni dönemin ana hatları.

Karadeniz üzerinden Türkiye’ye ulaştıktan sonra kısa bir süre Türk radarları tarafından izlenen insansız hava aracı, F-16’ların müdahalesiyle etkisiz hale getirildi. Küçük boyutu nedeniyle tespitinin zor olduğu bu İHA, ilk başta meteorolojik bir hava aracı olarak değerlendirildi; ancak Türkiye’nin hava sahasına girişi üzerine alarm sistemi devreye alındı. Kastamonu hattını takiben ilerleyen İHA, güvenli ve emniyetli bir bölgede, Çankırı ile Elmadağ arasındaki meskun mahal dışı alanda vuruldu.
CNN Türk Ankara Temsilcisi Dicle Canova’nın canlı yayında paylaştığı bilgilerde, İHA’nın radarlar üzerinde zaman zaman iz bıraktığı ve adım adım takip edildiği ifade edildi. Uydu bağlantısının kopmuş olabileceği; bu yüzden düz bir rota izleyerek kontrolden çıkmış gibi hareket ettiği görüşü de dile getirildi. Enkaz toplandıktan sonra Hava Kuvvetleri tarafından teknik incelemeye alınacağı belirtildi. Menşei konusunda ise incelemenin ardından netleşmesi bekleniyor; Ankara, gelişmelere göre diplomatik adımlar atacağını işaret etti.
O İHA TÜRKİYE’NİN RADARINDAN KAÇAMADI Canova’nın aktardıklarına göre, Karadeniz üzerinden gelen bu İHA, Kastamonu hattını izleyerek ilerledi ve düşürüldüğü bölgenin Çankırı ile Elmadağ arasında olduğu belirtiliyor. İHA’nın çok küçük olması nedeniyle radar tarafından tespitinin zorlu olduğu da kaynaklarca vurgulanıyor. Ancak radarlara İHA’nın izi girip çıkıyor; bu durum harekete geçilmesini tetikledi. Başlangıçta meteorolojik bir hava aracına bağlı bir iz olarak görüldü olsa da, Türk hava sahasına girdiğinde F-16’lar alarma geçirildi.
KAÇAK İHA NASIL TESPİT EDİLDİ? F-16’ların, İHA’nın bulunduğu noktaya yönelerek güvenli ve emniyetli bir alanda vurulmasını sağladığı ifade ediliyor. Düşürüldükten sonra enkazın bulunduğu noktaya ulaşıldığında inceleme süreci başlayacak. Soru şu: Neden karadan içlere girdikten sonra etkisiz hale getirildi? Cevap, İHA’nın rota ve hareket mekanizmasında saklı: Uydu bağı kopunca düz bir çizgide ilerlediği için kontrol dışı hareketler sergilemiş olabilir. Bu, radarla tespit edilmesini zorlaştırsa da sonuçta operasyonun başarıyla tamamlandığı belirtildi.
ENKAZ TOPLANINCA İNCELEME YAPILACAK Enkaz henüz tamamen toplanamadı çünkü füze ile vurulduğu için parçalanıp dağılmış durumda. Öncelik, enkazı güvenli biçimde toplamak ve ardından Hava Kuvvetleri tarafından teknik incelemeye tabi tutmaktır. İHA’nın kontrol dışına çıkışına ilişkin farklı görüşler mevcut olsa da, uydu bağlantısının kopmasıyla düz bir rotada ilerleyişin takip edilmesi nedeniyle böyle bir tespit yapıldığına dair açıklamalar yer alıyor.
İHA KİME AİTTİ? Menşei hâlâ netleşmiş değildir. Karadeniz’e geçmesi nedeniyle Rusya veya Ukrayna olasılıkları üzerinde duruluyor; ancak Ankara’daki kaynaklar, kesin sonucun incelemenin ardından belirleneceğini kaydediyor. Enkaza ulaşıldığında ve parçalar üzerinde inceleme tamamlandığında menşe netleşecek. Savaşın sürmesi nedeniyle Karadeniz’de günlük olarak hareket halindeki İHA sayısının arttığı ve bu nedenle kime ait olduğunun zaman zaman belirsizleştiği belirtiliyor. Bu süreçte Ankara’nın, güvenliği sağlamaya yönelik diplomatik temaslarını sürdüreceği vurgulanıyor.