Kadınların Dijital Şiddetiyle Mücadelede Sağlık Sistemi: Erken Tanı ve Destek Mekanizmalarının Güçlendirilmesi

Türkiye Aile Sağlığı ve Planlaması Vakfı (TAP Vakfı), dijital şiddetin kadınlar üzerinde yarattığı travma ve kronik strese dikkat çekerek sağlık çalışanlarını göreve çağırıyor. Avrupa Birliği finansmanı ve UN Women ortaklığıyla yürütülen ikinci faz projesi kapsamında hazırlanan çalışmada, dijital şiddetin yalnızca çevrimiçi bir tehdit olmayıp kadınların temel sağlık haklarıyla doğrudan ilişkili olduğuna vurgu yapılıyor. Bu yaklaşım, sağlık sisteminin dijital şiddeti erken fark etmesi, görünür kılması ve kadınları uygun destek mekanizmalarına yönlendirmesi gerektiğini belirtiyor.

Sağlık çalışanlarının rolü şu şekilde öne çıkıyor: kadınların dijital şiddet deneyimlerini güvenli ve yargılamadan dinlemek; şiddetin kısa ve uzun vadeli sağlık etkilerini değerlendirerek risk analizi yapmak; kadınları tıbbi ve sosyal hizmetler ile hukuki destek mekanizmalarına yönlendirmek; ve dijital şiddetin bir şiddet türü olarak mesleki uygulamalarda görünür kılınmasını sağlamak. Uzmanlar, dijital şiddetin beden bütünlüğü, güvenlik algısı ve ruh sağlığı üzerinde akut ve kronik etkiler doğurduğunu hatırlatarak anksiyete, travma sonrası stres bozukluğu, uyku ve yeme bozuklukları gibi sonuçlara yol açabildiğini ifade ediyorlar. Bu bağlamda farkındalık temelli ve dayanışmacı bir sağlık anlayışının, kadınların güvenli hizmetlere erişiminin anahtarı olduğunu belirtiyorlar.

Yapısal eşitsizliklerden güç alan bir sorun Proje Koordinatörü Ayşe Tek, dijital şiddetin münferit olaylardan çok, yapısal eşitsizliklerden beslenen bir şiddet biçimi olduğuna işaret ediyor: “Sağlık sistemi, kadınların deneyimini merkeze alacak şekilde dönüşmeli; erken tanı koyan, güvenli alanlar oluşturan ve güçlendiren bir yaklaşım benimsenmelidir.” UN Women ortaklığıyla yürütülen çalışmalarda sağlık çalışanlarının bu dönüşümün aktif öznesi olması ve kadınların hak ettikleri bütüncül hizmetlere erişimini desteklemesi hedefleniyor.

Sağlık sistemleri hayat kurtarır UN Women Program Yöneticisi Ebru Ağduk ise şiddete maruz kalan kadınlar için sağlık hizmetlerinin hayat kurtarıcı bir rol oynadığını belirtiyor. Toplumsal cinsiyete duyarlı, erişilebilir ve güvenli sağlık sistemlerinin iyileşmeyi desteklediğini ve yeniden şiddete maruz kalma riskini azalttığını ifade eden Ağduk, ayrıca sağlık kurumlarının kayıt, yönlendirme ve koordinasyon süreçlerinin şiddetin görünürleşmesini kolaylaştırdığını ve halk sağlığı temelli politikaların güçlendirilmesine zemin hazırladığını vurguluyor.