İstanbul ve 19 İlde Yabancılara Sahte Belgeli Vatandaşlık Skandalı: Dosyadan Notlar ve İnceleme

Geçtiğimiz hafta İstanbul merkezli olarak yedi farklı ilden yürütülen operasyonda, sahte belgelerle yabancılara gayrimenkul satışı yapılarak Türk vatandaşlığı elde edilmesini amaçlayan organize suç örgütünün varlığı ortaya çıkarıldı. Operasyon kapsamında 106 şüpheli gözaltına alındı ve suç örgütü kurma, örgüte üye olma, göçmen kaçakçılığı, mal varlığı aklama, dolandırıcılık ve özel belgede sahtecilik gibi suçlar inceleniyor.

50 BİN DOLARA VATANDAŞLIK! Soruşturma kapsamında yapılan incelemede 451 yabancıya, 50 bin dolar karşılığında ve aileleriyle birlikte, usulsüz yollarla 1.198 vatandaşlık elde edildiği belirlendi. Bu süreçte devletin döviz girişi yaklaşık 181 milyon 200 bin dolar kayba uğradı.

1.240 DAİRE, 47 OTOMOBİL, 65 ARSA Çetenin holding grubuna ve beş farklı anonim şirkete yönelik olarak bir dizi mal varlığı ele geçirildi; 1.240 apartman dairesi, 47 otomobil, 65 arsa ve banka hesapları incelemeye alındı.

MUVAZAALI SATIŞ NEDİR? Gayrimenkul satışı esnasında gerçek durumun saklanması amacıyla yapılan ve tarafların hukuki olmayan bir paylaşım için anlaştığı şüpheli işlemler, üçüncü kişileri aldatmaya yönelik olarak değerlendiriliyor. Yetkililer bunun devletin mevcut mevzuatını yanıltmaya yönelik bir davranış olduğuna vurgu yapıyor.

YABANCILARA SATIŞTA YÜKSEK YAPILAN DEĞERLENDİRMELER sayısal veriler ışığında, 2022 yılında 70 binden fazla bağımsız bölüm yabancıya satıldı. Mütekabiliyet yasası ve ilgili düzenlemeler yaklaşık on iki yıldır bu alanda etkili oluyor. Türkiye genelinde yabancı mülkiyeti yaklaşık 350 bin civarında seyrediyor.

USULSÜZ SATIŞLA VATANDAŞLIK NASIL HAK EDİLİYOR? Yabancılara vatandaşlık amaçlı yapılan işlemlerde, değerleme raporlarının sahte olarak düzenlenmesi ve tutarın gerçeğe aykırı şekilde üzerine yazılması gibi uygulamalar bulunuyor. Örneğin, gerçek değerin 100 bin dolar olduğu bir gayrimenkul için 250 bin dolar olarak rapor yazılması, gerçek bedelin üzerinde bir işlem olarak kaydedilmesini sağlıyordu.

Bu süreçte en çok Beylikdüzü, Esenyurt gibi İstanbul ilçeleri ile Sakarya ve Trabzon gibi bölgelerde yoğunluk tespit edildi. Yerler çoğu zaman değerin üzerinde gösterilerek satıldı ve arsa/arsa vasfında olanlar da bu mekanizmanın dışına çıkmadı.

USULSÜZ SATIŞI ÖNLEMEK İÇİN ALINAN DÜZENLEMELER Ekspertiz şirketlerinin denetimi ve lisans iptalleriyle başlayan süreçte Gayrimenkul Bilgi Merkezi (GABİM) üzerinden geriye dönük rapor incelemeleri yapılmıştı. 2023 yılında 16 tüzel ve 46 gerçek kişiye cezai yaptırımlar uygulanmış ve GABİM usule uygunluk açısından raporları iptal etmişti.

ARSA ve ARAZİLERİN SİSTEMDI DIŞINDA BIRAKILMASI konusunda yeniden bir inceleme talebi gündeme geldi. Şu aşamada para transferlerinin doğruluğunu kanıtlayan döviz alım belgesi ve değerleme standartlarındaki sıkılaştırma uygulanıyor. GEDAŞ Gayrimenkul Değerleme A.Ş. yalnızca bu firma tarafından düzenlenen raporlar vatandaşlık işlemlerinde geçerli sayılıyor; arsa ve arazi işlemleri ise sistemin dışında tutuluyor.

TÜRKİYE’DE GAYRİMENKUL İLE VATANDAŞLIK KURAŞI kapsamındaki kurallara göre en az 400 bin dolar değerinde bir gayrimenkul satın alınması ve bu yatırımın 3 yıl satılmaması taahhüdünün verilmesi vatandaşlık için temel şartlardan. Ayrıca aynı işleyişte birden fazla taşınmaz da bu tutarı tamamlayabilir. Tapu işlemlerin ardından, taşınmaz yatırımı tespit belgesi düzenlenerek devlet tarafından yapılan kontrolün ardından vatandaşlık süreci ilerler.