Havayolu Gümrük Beyan Sistemiyle Kağıtsız ve Hızlı İşlem Ağını Kurmak

Teknolojideki hızlı ilerlemeler ve yapay zeka odaklı yenilikler, gümrük süreçlerini kökten dönüştürürken, dijitalleşme çabaları kamu ve özel sektör arasında etkin bir bilgi akışı sağlıyor. Bu çerçevede, gümrük işlemlerinin elektronik ortama taşınması ve mobil uygulamalarla desteklenmesi amacıyla başlatılan Havayolu İşlemlerinin Dijitalleştirilmesi Projesi, Havayolu Gümrük Beyan Sistemi (HGBS) ile somut adımlar atıyor.

Kağıt beyan formlarının ortadan kalkması ve süreçlerin hızlandırılması hedefiyle, hava yolu beyan formlarının elektronik olarak hazırlanması ilk pilot uygulama kapsamında hayata geçirildi. Esenboğa Gümrük Müdürlüğü’nde geçen yıl başlayan uygulama, bu yıl Sabiha Gökçen Gümrük Müdürlüğü’nde ikinci bir devreye alım ile yaygınlaştırıldı. Bu sayede uçuşlara ilişkin temel bilgiler ile mürettebat, yolcu ve taşıma dahil olmak üzere birçok veri elektronik olarak gümrüğe iletiliyor; ayrıca yolcu, kargo, yakıt ve ikram gibi belgeler de ek olarak sisteme eklenebiliyor. Böylece beyan formları fiziki olarak sunulmak zorunda olmadığından uçuş başına yaklaşık 15 adet belge sonraki işlemlere gerek kalmadan sisteme dahil ediliyor.

Gümrük süreçlerinde zaman kaybı minimize edildi ve kağıt temin süreciyle ilgili zorluklar ortadan kaldırıldı. Genelgenin yayımlanmasının ardından Havayolu Gümrük Beyan Sistemi’nin öncelikle Antalya ve İstanbul’da, sonrasında ise ülke genelindeki tüm havalimanlarında devreye alınması planlanıyor.

Beyanın mobil üzerinden izlenmesi ve işlemlerin dijitalleşmesi hedefiyle proje kapsamında DHMİ ile elektronik veri değişimi, geçici depolama alanı giriş-çıkış işlemlerinin otomatikleşmesi ve beyan-gümrük aşamalarının mobil uygulama üzerinden sorgulanabilmesi de mümkün olacak. Tüm süreçler tamamlandığında, hava yolu gümrük işlemleri elektronik veri alışverişiyle sadeleşecek; bu durum, hava yolu firmalarının ve ihracatçıların uluslararası rekabet gücünü artırarak ülkenin dış ticaret kapasitesini güçlendirecek.