Güç Duygusu ve Trafik Magandalığı: Şiddetin Toplumsal Dark Noktaları

Trafikte tartışmaların sınırı aştığı, bıçak, kılıç ve diğer silahların gündelik hayata sızdığı bir dönemde toplumsal güvenlik tehlike altında. Ankara’da yaşanan olayda, yol verme kavgası sonrası dört kişi önünü kestikleri sürücüye saldırdı. Olaya ilişkin soruşturma sonuçlandı; şüpheliler yakalandı. Benzer olaylar, Mayıs ayındaki Ataşehir vakasıyla da hatırlanıyor; maganda, karayolları çalışanına yönelik bıçaklı saldırı girişiminde bulundu ve yangın tüpüyle uzaklaştırılarak etkisiz hale getirildi.

Çok sayıda uzman ise bu tür davranışların yalnızca bireysel öfke patlaması olmadığını, içselleşmiş bir güvenlik sorunu olduğunu vurguluyor. Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Başkanı Barış Erdoğan, trafikteki şiddetin toplumsal yaşamın çeşitli alanlarına yayılan hoyrat bir tavrı temsil ettiğini söylüyor. Makas atma, hız yapma ve kurallara uymama gibi davranışlar, aynı kültürel ve sosyal zeminden besleniyor; özellikle erkek sürücüler için otomobil bir statü göstergesidir ve yol vermek zayıflık olarak algılanabilir.

İstanbul Ataşehir’deki mayıs olayı da bunun bir göstergesi: maganda, tartıştığı karayolları çalışanına karşı bıçakla saldırmaya kalkmış, olay sonrasında uzaklaştırılmıştı. Klinik psikolog Ayşenur Yüksel, şehirlerde artan öfke patlamalarının ve trafikteki şiddetin günlük hayata yayıldığını belirtiyor. Bu davranışlar çoğu zaman cezasızlıkla ilişkilendiriliyor ve bazı kişiler için görünür olmanın tek yolunu bu tür eylemler olarak sunuyor.

Yeterli cezalar mı yoksa uygulama mı sorunlu? Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden Prof. Dr. Devrim Gündüz, cezaların azlığına indirgemek doğru değildir; mevcut mevzuatta ciddi yaptırımlar mevcut. Öldürme için müebbet, yaralama için ise yaralamanın ağırlığına göre 5 ila 8 yıl arasında değişen cezalar öngörülüyor. Ancak sorunun temelinde cezaların uygulanmasıyla ilgili sorunlar yatıyor; bazı suçlar için hakaret, tehdit veya mala zarar verme gibi fiiller ayrı bağımsız suç olarak değerlendirilmelidir. Arama işlemleri açısından da, araç içinin polis tarafından rutin denetimlerinde aranması için sulh ceza hakimliği kararı gerekliliği uygulanabilirliğe dair pratik zorluklar doğuruyor.

Günlük yaşama sızan şiddet ve maganda davranışları İstanbul’un yoğun trafiğinde, yol verme tartışmaları çoğu kez kadın sürücüleri hedef alıyor. Yaşanan olaylarda bir maganda, yolunu kesip sürücünün aracını takip ederek camları kırdı ve tehditler savurdu. Saldırganın yakalanmasıyla sonuçlanan bu vakalar, şehirdeki güvenlik hissini zedeliyor. Düğünler, asker uğurlamaları gibi kutlamalarda havaya rastgele ateş edilmesi de can kayıplarına ve yaralanmalara yol açan bir başka risk unsuru olarak karşımıza çıkıyor. Bu tür olaylar, toplumsal güç gösterisi ve erkeklik performansının sınırlarını zorlayan davranışlar olarak değerlendiriliyor.

Altındağ’daki olay özelinde, trafik tartışmasına müdahil olan dört kişi, birinin elinde bıçak ve diğerlerinin kılıçla ağır saldırıda bulundu. Olayı haber yapan yetkililer, şüphelilerin kimliklerini açıkladı ve kamu düzenini bozarak vatandaşların huzurunu tehdit eden bu vakalara asla müsaade edilmeyeceğini belirtti. Bu tür olaylar, güvenlik politikalarının ve yaptırımların uygulanabilirliğinin önemini bir kez daha gündeme getiriyor.

Sonuç olarak, trafikteki magandalık, bireysel bir problem olmaktan çıkıp toplumsal güvenlik sorunu olarak karşımıza çıkıyor. Üstelik bu düşük uyarı işaretleri veren davranışların yaygınlaşması, cezasızlık algısını güçlendirebiliyor; bu nedenle hem cezaların caydırıcılığı hem de uygulanabilirliğinin güçlendirilmesi gerekiyor. Şehirler, bu tür vakalara karşı daha etkili denetim mekanizmaları ve toplumsal farkındalık çalışmalarıyla yanıt vermeli. Böylece yol güvenliği ve toplumsal güvenlik arasında daha sağlıklı bir denge kurulabilir.