Göz Sağlığı İçin Göz Kalemi ve Maskara: Tarihi Geçmiş Ürünlerin Riskleri ve PAO Uygulaması

Adelaide’de yaşayan 50 yaşındaki Shirley Potter’ın kızlarıyla akşam dışarı çıkarken makyaj yapması sonrası ertesi sabah gözlerinde kızarıklık ve ağrı başladı. Gözlerinde enfeksiyon tespit edilen kadın için endişe verici haberler geldi; doktorlar her iki gözde de ciddi görme kaybı riski olduğuna dikkat çekti. Söz konusu sorun, tarih geçmişi olan göz kalemi ve maskaranın kullanımıyla ilişkilendirildi.

Göz makyajı ürünlerinin güvenliği konusunda Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. Aslı Tatlıparmak, göz çevresi için kullanılan kozmetiğin özellikle dikkat gerektirdiğini vurguluyor. Ürünler bozulduğunda koku, renk veya kıvam değişimi olmadan da bakteri ve mantarlarla kontamine olabiliyor ve bu durum enfeksiyon riskini artırıyor. Çoğu çalışmada makyaj ürünlerinin %70’inden fazlasında bakteri izine rastlandığı rapor ediliyor.

Son kullanma tarihi geçmiş bir ürün körlüğe yol açmazken, göz enfeksiyonları, alerji ve konjonktivit gibi sorunlara davetiye çıkarabilir. Bu nedenle özellikle göz çevresinde kullanılan ürünlerde son kullanım tarihi ve açıldıktan sonra önerilen kullanım süresine (örneğin maskara için 3–6 ay) dikkat etmek hayati önem taşır. Hijyenik olmayan koşullarda üretilmiş veya uzun süre bekletilmiş ürünler, göz sağlığı için ciddi riskler taşır.

Birlikte kullanmanın riskleri ve farklı ürünlere yönelik uyarılar Başkalarıyla makyaj ürünlerini paylaşmanın bakteri ve parazit transferini tetiklediğini söyleyen Prof. Dr. Tatlıparmak, uygun hijyenliğin ve doğru saklama koşullarının önemine değiniyor. Ayrıca makyaj fırçaları ve süngerlerinin temizliği, ürünü temizlemeden veya nemli bırakıp kurumasını beklemeden kullanmanın sakıncalı olduğuna dikkat çekiliyor.

Su bazlı ürünlerde en yüksek risk Makyaj malzemelerinin ömrünün saklama koşullarıyla doğrudan ilişkili olduğunu belirten uzmanlar, serin ve kuru ortamlarda saklamanın kritik olduğuna vurgu yapıyor. Yüksek ısı ve nem, özellikle krem formdaki ürünlerde bozulmayı hızlandırıp bakteri ve mantar oluşumunu tetikleyebilir. Maskara gibi ürünler kurudukça canlandırılmaya çalışılmamalı ve yenileriyle değiştirilmelidir.

Kuru ve yağlı cilt farkları Cilt tipine bağlı olarak ürünün raf ömrü ve etki süresi değişebilir. Yağlı ciltte içerikler hızlı emilirken bazı bileşenler daha çabuk bozabilir; kuru ciltte ise dış ortamla temas arttığı için hassas içerikler daha erken bozulabilir. Bu nedenle aynı formülasyon için bile kullanım şekli ve cilt tipi farklı etkiler yaratabilir.

PAO ve son kullanma tarihinin farkı PAO (Açıldıktan Sonra Kullanım Süresi) ile son kullanma tarihi farklı kavramlardır. PAO, kapağı açıldıktan sonra hava ve cilt temasıyla mikroorganizmaların çoğalmasına karşı güvenle kullanılabileceği süreyi gösterir. Ambalaj açılmadıysa bile bozulabilir ve bu nedenle PAO’ya öncelik vermek gerekir. Eğer iki tarih farklıysa PAO’nun dikkate alınması önerilir.

Açılmama durumunda dahi dikkat Mağazada görünen bazı ürünler açılmadan da raf ömrünü doldurabilir. Bazen aktiflerin okside olması, emülsiyonların ayrışması veya renk/kokunun değişmesi gibi durumlar meydana gelebilir. Bu sebeple ambalaj açılmamış olsa bile son kullanma tarihinden sonra da ürünlerin etkinliği yitirebileceğini ve cilt tahrişi riski yaratabileceğini unutmamak gerekir. Genel olarak kılavuzlar şu şekilde özetlenir: maskara 3–6 ay, fondöten ve kapatıcı 6–12 ay, toz ürünler ve dudak ürünleri ise 1–2 yıl içerisinde tüketilmelidir; fakat değişiklik görürseniz kullanımı hemen bırakılmalıdır.

Tell-tale işaretler gelene kadar beklemek yerine, kozmetik ürünlerinin açıldıktan sonra ne kadar güvenli kalacağını anlamak önemli. Yüz ve göz çevresi için kullanılan ürünler, mikrobiyolojik güvenlik açısından riskli olabilir. Üst düzey güvenlik için, son kullanma tarihi ve PAO bilgilerini okuyup ona göre hareket etmek gerekir.

Göz makyajı ürünlerinde ortaya çıkabilecek riskler genelde görünürde belirgin değildir; bu yüzden kullanım süresine dikkat etmek, ürünleri temiz saklamak ve başkalarıyla paylaşmaktan kaçınmak hayati önem taşır. Ürünler temiz tutulmalı, fırçalar düzenli yıkanmalı ve ürünler kesinlikle kurulu ve kuru bir yerde saklanmalıdır.