Gırtlak Kanseri: Riskler, Belirtiler ve Erken Tanının Önemi

Ses tellerinden en sık başladığı için gırtlak kanseri, özellikle sigara ve alkol kullanımıyla yakından ilişkilendirilir. Son yıllarda kadınlarda ve gençlerde de görülme sıklığında bir artış gözlenmektedir. Genç bireylerde sigara kullanımının yaygınlaşması, hastalığın tanı konma yaşını aşağı çekmiş durumda; bu nedenle ses kısıklığı ve boğazda takılma hissi gibi belirtiler mutlaka dikkatle izlenmelidir.

Yaygın risk faktörleri arasında sigara ve alkol kullanımı ilk sırada yer alır. Ancak beslenme alışkanlıkları, obezite ve kontrolsüz diyabet gibi metabolik durumlar da larenks kanseriyle ilişkili ölüm oranlarını etkileyebilir. Özellikle 65 yaş üstü kişiler, ailede kanser öyküsü olanlar ve asbest, boya, ahşap tozu gibi zararlı maddelere mesleki olarak maruz kalanlar için risk daha yüksektir. Ayrıca reflü ve Human Papillomavirus (özellikle tip 16) enfeksiyonu olanlarda da risk artabilir.

Belirtiler ve tanı gırtlağın üst kısmından kaynaklanan tümörler, yutma güçlüğü veya boğazda takılma hissi gibi semptomlarla daha sinsi bir seyir izleyebilir. Ses kısıklığı ise en kısa sürede fark edilen erken belirtidir, çünkü çoğunlukla ses tellerinden kaynaklanır. Ancak kanlı balgam, nefes darlığı ve boyunda şişlik gibi bulgular ileri evreye işaret eder. 1 aydır devam eden boğazda takılma hissi veya üç haftadan uzun süren ses kısıklığı gibi şikayetler, risk faktörleri mevcutsa derhal bir KBB hekimine başvurma gerekliliğini gösterir.

Erken tanı ve tedaviye yön erken tanı, tedavi seçeneklerinin daha az invaziv ve fonksiyonların korunabilir olması anlamına gelir. Başlangıçta basit bir ses kısıklığı ya da boğazda takılma hissi gibi belirtiler zamanla ilerleyebilir ve nefes almada zorluk veya yutma güçlüğü gibi problemlere yol açabilir. Bu nedenle muayenehane ortamında ağrısız ve endoskopik inceleme ile tanı konabilir. Erken aşamada tanı konulduğunda tedavi yöntemleri çoğu zaman konuşma ve yutma fonksiyonlarının korunmasına odaklanır.

Tedavi yaklaşımları erken evre tümörlerde uygulanabilecek çeşitli seçenekler mevcuttur: Trans-oral Lazer Cerrahisi, Trans-oral Robotik Cerrahi, Açık Parsiyel Larenjektomi ve Radyoterapi. İleri evrelerde ise birkaç tedavi yöntemi bir araya getirilir. Cerrahi sonrasında bazı hastalarda konuşmayı koruyabilmek için konuşma protezleri veya özefageal konuşma yöntemleri kullanılarak rehabilitasyon sağlanabilir. Hastalar için en kritik hedef, fonksiyonları mümkün olduğunca koruyarak yaşam kalitesini sürdürmektir.