Gıda Zehirlenmeleri ve Denetimlere İlişkin Güncel Uyarıların Yeni Formatı

Son dönemde Türkiye’nin çeşitli illerinde yaşanan gıda zehirlenmesi vakaları hakkında yetkililer vatandaşları bilgilendirmeye devam ediyor. Özellikle menşei belirsiz ve etiketsiz ürünler ile doğadan toplanan bitkilerin tüketiminin riskleri arttırdığına dikkat çekiliyor. Bazı toksinler kısa sürede görme kaybı, bilinç bulanıklığı ve solunum güçlüğüne yol açabilmektedir.

UZUN SÜRE BEKLETİLEN YEMEKLER GIDA ZEHİRLENMESİ İÇİN RİSK OLUŞTURUYOR Toplu yemek organizasyonlarında da hijyen ve saklama koşulları kritik rol oynuyor. Tek tencerede pişirilen ve uzun süre bekletilen yemekler, taşıma esnasında uygunsuzluklar veya çapraz bulaşma riski içerir. Pişirilen gıdaların mümkün olan en kısa sürede tüketilmesi, oda sıcaklığında uzun süre bırakılmaması ve sıcak tutulan gıdaların 65 derece üzerinde tutulması gerekmektedir. Catering firmalarının işletme kayıt belgesi durumunun kontrol edilmesi de adına önem taşır.

ÇİĞ VE PIŞMİŞ ÜRÜNLERİN AYNI EKİPMANLA TEMİZLENMESİNDEN KAÇINILMALIDIR Bu sayede çapraz bulaşma riski azaltılır. Et, pilav ve salataların kapalı kaplarda taşınması, kullanılan suyun içilebilir kalitede olması ve kuyu ya da tanker sularına ilişkin analiz raporlarının mevcut olması gerekir. Ayrıca, büyük öğünlerden sonra ertesi gün tekrar ısıtılıp servis edilmesi önerilmez. Yemeklerden rahatsızlık belirtileri (bulantı, karın ağrısı, halsizlik) görüldüğünde 112 Acil Çağrı Merkezi’ne başvurulmalıdır. Toplu yemek hizmeti sunan işletmeler, her öğün için en az 72 saat boyunca numune saklama yükümlülüğünü yerine getirmek durumundadır.

İNTERNET ÜZERİNDE SATILAN ORGANİK ÜRÜNLERDE YİNE DENETİM RİSKİ Etiketsiz ve kayıtsız ürünler tüketilmemelidir. Ayrıca internet ve sosyal medya üzerinden “organik” veya “ev yapımı” gibi iddialarla satılan ürünlerde denetim dışı kalma ihtimali bulunmaktadır. Doğadan toplanan mantar, meyve ve otlar uzman onayı olmadan tüketilmemeli; bozulmuş, şişmiş veya renk değiştirmiş konserveler kesinlikle tüketilmemelidir. Şüpheli ürünler için ALO 174 Gıda Hattı veya WhatsApp İhbar Hattı üzerinden bildirimde bulunulması ve ilgili örnek ürün ile ambalajların saklanması önemlidir.

DENETİMLERDE GELİŞMELER VE YASAL KARARLAR Tarım ve Orman Bakanlığı bu yıl 81 ilde yaklaşık 1 milyon 103 bin 52 gıda denetimi yapmıştır. Denetimler sonucunda uygunsuzluk tespit edilen işletmelere çok sayıda idari para cezası uygulanmış, toplam yaptırım miktarı milyar liraları bulmuş ve bazı işletmeler hakkında suç duyuruları gerçekleştirilmiştir. İstanbul özelinde ise 135 bin 717 gıda işletmesi üzerinde 192 bin 148 resmi kontrol yapılmış ve 8 bin 26 işletmeye idari para cezası uygulanmıştır. Başkent Beşiktaş’ta ise 138 işletmeye yönelik 202 resmi kontrol yapılmıştır.

Gıda okuryazarlığını artırmaya yönelik kamu kampanyaları ve eğitimler sürdürülüyor. Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesiyle yürütülen ulusal kampanyalara katılım sağlanırken, Sağlık Bakanlığı ile il sağlık müdürlükleri de erken bildirim programları ile salgın belirtilerinin hızlı takibini sürdürmektedir. Şikayetler üzerine yapılan kontrollere dayalı olarak ürünlerden numuneler alınmakta ve gerekli incelemeler laboratuvarlarda gerçekleştirilerek uygun olmayan durumlarda savcılık ve ilgili kurumlar bilgilendirilmektedir.