Geleceğin Tarımı: Dikey Tarım ve Kaynak Verimliliği Üzerine Yeni Ufuklar

Geçen hafta açıklanan Orta Vadeli Program’da tarımda toprak ve su kaynaklarını daha etkili kullanmaya odaklanan yenilikler öne çıktı. Özellikle topraksız tarım ve dikey tarım uygulamalarının yaygınlaştırılması hedefleniyor. Kaynakların azalmasıyla birlikte gıda üretiminde yeni yöntemlere olan ihtiyaç her geçen gün artıyor.

TMO’nun eylül dergisinde de dikey tarım mercek altına alındı. İnceleme, artan nüfus ve daralan tarım arazileri karşısında üretimdeki yöntem değişikliğinin ne kadar kritik olduğuna dikkat çekti. Son 40 yılda dünyadaki ekilebilir arazilerin önemli bir kısmının kaybedildiği ifade edildi. Avantajlar, dezavantajlar bağlamında, dikey tarımın sınırlı alanda çok sayıda bitkiyi yetiştirebilme kapasitesi ve kent merkezlerinde üretim imkanı sunması vurgulandı; ayrıca bu yöntemde tarımsal ilaçlamanın daha az kullanıldığı belirtildi. Marul, fesleğen, roka ve nane gibi yeşillikler ile domates, biber ve çilek gibi ürünlerin dikey sistemle yüksek verim ve kaliteyle elde edilebileceği aktarıldı. Ancak başlangıç maliyeti yüksek olması ve ürün çeşitliliğinin geleneksel tarıma göre sınırlı kalması gibi dezavantajlar da ifade edildi. Gereken teknoloji ve bilgi seviyesi yükseldikçe, bu yöntemin uygulanabilirliği de artış gösteriyor.

Nerelerde uygulanabilir? Almanya’daki süpermarketlere kurulan modüler dikey tarım üniteleri, taze yeşillikleri doğrudan tüketiciye ulaştıran örnekler arasında sayılıyor. Danimarka’nın Kopenhag kentindeki 14 katlı dikey bahçe ise bu uygulamaya dikkat çeken başka bir örnek olarak öne çıkıyor. Ayrıca yer üstü tünelleri veya terk edilmiş madenlerin sabit sıcaklık ve nem sağlayan ortamları, tarım alanına dönüştürülebiliyor. Gelecekte balkonlardan gökdelenlere, metro istasyonlarından terk edilmiş fabrika alanlarına kadar pek çok mekan potansiyel tarım alanı haline gelebilir. MELTEM GÜNEŞ / AnkaraDikey tarım nedir? Dikey tarım, üretimin genellikle iklim kontrollü ve yapay ışıklandırmalı ortamlarda, üst üste dizili katmanlarda yapılmasıyla özetlenir. Daha az alan ve daha az su kullanılarak yüksek verim hedeflenir; geleneksel tarımda yaygın olan çapalama, gübreleme ve ilaçlama gibi işlemler bu sistemde sınırlı bir rol oynar.