Eurofighter Typhoon Gündeminde Türkiye: 5,4 Milyar Sterlinlik Anlaşma ve Gelecek Olası Opsiyonlar

Türkiye’nin S-400 sonrası F-35 programından çıkarılması, hava kuvvetlerinin kısa vadede alternatif çözümler arayışına yönlendirdi. KAAN’ın operasyonel hazır oluş süresince arayışlar, İngiltere-İtalyan-İspanya ortaklığıyla üretilen Eurofighter Typhoon üzerinden yürütülüyor. Anlaşmaya göre Türkiye, İngiltere’den 20 adet yeni üretim uçağı alacak ve teslimatlar 2030’da başlayacak. Ayrıca Katar ve Umman’dan toplam 24 uçak için görüşmeler sürüyor; bu alımlar gerçekleşirse toplam Eurofighter Typhoon sayısı 44’e ulaşabilir.

Milli Savunma Bakanlığı’nın açıklamasında tedarik bedeli olarak yaklaşık 5,4 milyar İngiliz sterlini ifade ediliyor. Bu bedelin, uçaklar için gerekli görev ekipmanları ve mühimmatları kapsadığı, Katar ve Umman’dan gelecek uçaklar için çalışmaların da sürdüğü bildirildi. ‘Süreç, hava kuvvetlerinin istekleri doğrultusunda şekillenecek’ ifadesiyle operasyonel ihtiyaçların merkezi hedef olarak korunacağı vurgulandı.

İngiltere ile yapılan anlaşmanın kapsamı Katar ve Umman uçaklarını içermiyor; bu iki ülkeyle yapılacak olası anlaşmalar için görüşmeler devam ediyor. “Haliyle bu iki ülkeyle anlaşmaya varılırsa uçakların alım, bakım ve gerekirse onarım ile modernizasyon maliyetleri de ortaya çıkacaktır” şeklinde eklemeler yapıldı. Şimdilik 5,4 milyar sterlinlik temel maliyet üzerinden gidildiği belirtildi ve ilk günlerde dile getirilen 8 milyar sterlinlik rakamın, İngiliz hükümetinin proje içindeki katkılarıyla ortaya çıktığı ifade edildi.

Analistler, Türkiye’nin kendi sistemlerini entegre etmesi halinde Eurofighter satışlarını diğer kullanıcı ülkelere de taşıma potansiyelini görüyor. “Kendi yerli sistemlerimizi takabilirsek sadece Türkiye için değil, diğer kullanıcılar için de güvence kapısı açılır” şeklinde değerlendirilirken, uçak alımının aynı zamanda mevcut mühimmat ve hava savunma kabiliyetlerini güçlendireceği üzerinde duruluyor.

Planlanan tanker kapasitesi ve yakıt ikmali konularında da bazı farklar bulunuyor. Eurofighter’ın sepet sistemiyle yakıt ikmali yapabildiği bilinse de Türk Hava Kuvvetleri’nin mevcut boom sistemiyle olan uyumunun da sorun oluşturmayacağı belirtildi. Uçaklar yaşı gereği bakımlarda zaman zaman duraksamalara ihtiyaç duyabilir; bu nedenle mevcut tanker uçakların bakım süreçlerinin uzaması durumunda, uçak filonunun operasyonel hazırlık seviyesini korumak için alternatif çözümler üzerinde duruluyor.

Ekonomi ve politika boyutunda ABD ile F-16 ve F-35 konularında yürütülen görüşmeler bağlamında Eurofighter alımının elimi güçlendirdiği ifade edildi. “Bu süreçte Trump’ın satmayı arzulayacağı uçaklar sayısına rağmen Türkiye bütçesinin bir kısmını Eurofighter’a yönlendirdi; bu da CAATSA öncesi döneme ilişkin çeşitli hesapları etkileyebilir” şeklindeki yorumlar, savunma ilişkilerinin dengeli seyrini işaret ediyor. Ayrıca, X ülkeler arasındaki ilişkilerin gelecekteki kararları nasıl etkileyeceğini görmek için opsiyon uçaklar ve mevcut anlaşmaların nasıl gelişeceğini takip etmek gerekiyor.