Enerji ve Doğal Kaynaklar Bütçe Görüşmeleri: Türkiye’nin Enerji Stratejisi ve İlgili Planlar

Enerji ve Tabii Kaynaklar ile Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği bakanlıklarının 2023 bütçeleri TBMM Genel Kurulu’nda ele alındı. Bakan Fatih Dönmez, sunumunda Türkiye’nin enerji alanındaki yol haritasını özetleyen planları paylaştı ve yürütülen çalışmaları vurguladı. Ulusal Enerji Planı kısa süre içinde kamuoyuna sunulacak ve enerji sektörüne yön verecek bir rehber niteliği taşıyacak.

Doğal gaz hedefleri kapsamında 2022-2026 yılları arasında 275 yerleşim yerine gaz ulaşımı hedefleniyor. Şebeke yatırımlarında 2021’de 13,3 milyar TL olan bütçe, 2022 yılında yaklaşık 18,9 milyar TL olarak planlanıyor; böylece doğal gaz erişiminin genişletilmesi hedefleniyor.

Elektrikte ve doğal gazda destekler sürüyor. Geçtiğimiz yıl elektrik ve doğal gaz alanında yaklaşık 100 milyar TL civarında sübvansiyon uygulandı. Şu an meskenlerde doğal gaz için yaklaşık %50, elektrikte ise %75 oranında sübvansiyon devam ediyor. Avrupa’da konutlarda en ucuz doğal gazı sağlayan üçüncü ve elektrik dağıtımında dördüncü konumda olduğumuz belirtiliyor.

Yerli gaz çalışmaları kapsamında Türkiye’nin hidrokarbon üretimi son beş yılda yaklaşık %70 artış gösterdi. Toplam 540 milyar m3’lük gaz keşfinin ardından, keşiften üretime geçiş sürecini yaklaşık 2,5 yıl gibi kısa bir sürede tamamlayarak 100. yıl hedefi doğrultusunda yerli gazı vatandaşla buluşturmayı amaçlıyoruz. Derin deniz boru hattı projelerinde yaklaşık 170 kilometrelik hattın serimi tamamlandı. Test ve devreye alma süreçleri sürüyor; Filyos Doğal Gaz İşleme Tesisi üzerinde çalışmalar önemli ölçüde ilerledi.

Depolama ve arz güvenliği kapsamında Silivri ve Tuz Gölü yer altı depolama tesislerinin kapasitesi artırılarak kış aylarında herhangi bir kesinti yaşanmaması hedefleniyor. Toplam geri üretim kapasitesi günlük 155 milyon m3’e ulaşacak. Ayrıca TANAP hattının kapasitesinin iki katına çıkarılmasıyla Hazar Bölgesi’nden Avrupa’ya daha fazla gaz akışı sağlanması için çalışmalar başlatıldı.

Enerji ticareti ve altyapı alanında önümüzdeki döneme yönelik olarak Doğal Gaz Ticaret Merkezi kurulması planlanıyor. Halihazırda 196 bin km’lik iletim ve dağıtım altyapısı, yeni Saros FSRU ile güçlendirilmiş olacak. Yakın zamanda kuruluşa geçecek vadeli işlem piyasası ile ülke olarak ticari altyapı güçlendirilmiş olacak ve Türkiye, bölgesel ticarette model bir merkez olmayı hedefliyor. Trakya’da kurulması planlanan merkez için yol haritası kısa sürede netleştirilecek.

Enerji ithalat faturası ve yeşil dönüşüm kapsamında elektrolizör kapasitesi 70 GW’a ulaştırılarak yeşil enerji dönüşümüne destek verilecek ve ithalat maliyetleri azaltılacak. Bu adımlar, ülkenin rekabet gücünü güçlendirmeyi amaçlıyor.

Milli Maden Politikası çerçevesinde Türkiye Yüzyılı vizyonu doğrultusunda uç değerli ürünlerin üretimine odaklanılıyor. Balıkesir/Bandırma’da Bor Karbür Üretim Tesisi ile savunma sanayi ve aşınmaya dayanıklı parçaların üretimi için gerekli kapasite hedefleniyor.

Salonda yaşananlar ise bütçe görüşmeleri sırasında İYİ Parti ile AK Parti vekilleri arasında gerginliklere sahne oldu. İYİ Parti temsilcileri, bazı milletvekillerine yönelik şiddet olayı nedeniyle geçmiş tartışmaları hatırlatarak hükûmetin tutumunu eleştirdi ve salonda protesto edildi. Ardından bazı CHP vekillerinin de salondan ayrıldığı bildirildi.

Çevre ve tüketim politikaları konusunda Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, konut projelerinin ilerleyişinden bahsetti. Poşet fiyatlarının 25 kuruş olarak belirli kaldığını ve herhangi bir artış yapılmayacağını söyledi. Ekim ayında başlatılan konut projelerinin ihale aşamalarında ilerleme kaydedildiği ve kura çekimleri için çalışmaların 2023 Mart ayına kadar tamamlanmasının planlandığı ifade edildi.