Emeklilik Başvurularında Maaş Farklarını İnceleyen KDK Raporunun Öne Çıkan Bulguları ve Önerileri

Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK) tarafından hazırlanan özel raporda, 2024 ile 2025 yılları arasındaki emeklilik başvuruları sırasında işçi statüsündeki sigortalıların aylıklarında ortaya çıkan farklar ayrıntılı şekilde ele alınmıştır. Rapor, yalnızca başvuru tarihinin farklı olması nedeniyle doğan farkları incelemekte; prim gün sayıları, kazanç ve sigortalılık süresi gibi diğer koşulların aynı kaldığı durumları odaklanmıştır.

Araştırmada, emeklilik sürecindeki belirsizliklerin ve sistemin öngörülebilirliğine dair endişelerin, bu çalışmanın temel gerekçelerinden biri olduğu vurgulanmıştır. Mevzuat hükümlerinin uygulamadaki karşılıkları ve sosyal güvenlik sisteminin temel ilkeleriyle değerlendirme sürecine ışık tutan yaklaşımla, başvuru tarihindeki kısa bir farkın emekli maaşlarında yaklaşık %30’luk bir fark doğurduğu tespitine yer verilmiştir. Bu durum, taraflar açısından ekonomik ve duygusal açılardan ciddi kaygılar doğurmaktadır.

Sosyal güvenlik sisteminin adalet ve eşitlik ilkeleriyle uyumlu çalışmasının önemi üzerinde durulan raporda, normatif düzenlemeler kadar vatandaşların adalet duygusuna da bağlı olarak işleyen bir yapı vurgulanmıştır. Sistemin yalnızca hesap tablosu ve teknik hesaplamalardan ibaret olmadığını, insan hayatıyla doğrudan ilgili olduğuna dikkat çekilmiştir. Sistem, adil ve öngörülebilir sonuçlar üretmelidir. Emeklilik başvurusu öncesi belirli bir farktan kaçınmak amacıyla birçok sigortalının talep yapmayı tercih edebileceği ve emeklilik sonrası çalışmaya devam edenlerin kayıt dışı istihdama yönelme riskinin söz konusu olduğu belirtilmiştir. Bu bağlamda, ortaya çıkan farkların bireysel hakların yanı sıra toplumsal güven ve istikrar üzerinde doğrudan etkileri olduğuna vurgu yapılmıştır.

Çözüm önerileri ve gelecek için tasarlanan yaklaşım olarak raporda, farkın giderilmesi ve benzer durumların tekrarının önlenmesi için çeşitli değerlendirme ve önerilere yer verilmiştir. Özellikle, önceki yıl bağlanan aylıklardan daha düşük olmamasını sağlamak amacıyla açık ve net bir yasal düzenlemenin acilen gerekli olduğu ifade edilmiştir. Bu yaklaşım, mevcut mağduriyet algısını azaltmayı ve sosyal güvenlik sisteminin adalet ve eşitlik temelinde mali olarak sürdürülebilirliğini güçlendirmeyi hedeflemektedir. Unutulmamalıdır ki, kalıcı çözümler sadece bugünü değil, yarını da düşünmelidir.

Program kapsamında Kamu Denetçisi Abdullah Cengiz Makas da sunum gerçekleştirmiştir. Ayrıca AK Parti Samsun Milletvekili Ersan Aksu, İYİ Parti Bursa Milletvekili Yüksel Selçuk Türkoğlu, Emekli ve Emekçiler Dernekleri Federasyonu Genel Başkanı Gönül Boran Özüpak ile Türkiye Emekliler Derneği Başkanı Kazım Ergün gibi katılımcılar da programa iştirak etmiştir.