Emekli Maaşlarındaki Farklılıklar ve Çözüm Önerileri

Emekli Maaşlarında Farklılıkların Nedenleri ve Çözüm Yolları

HABER MERKEZİ – Konu ile ilgili olarak, Ankara Hacı Bayram Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Okan Güray Bülbül, emekli maaşlarındaki çeşitli farklılıkların nedenlerini ve çözüm önerilerini detaylı şekilde açıkladı. Uzun yıllar boyunca enflasyon oranlarındaki değişiklikler nedeniyle, aynı dilim ve aynı yıl esas alınarak hesaplanan emekli maaşlarında ciddi farklılıklar ortaya çıkmaktadır. Bu durum, emekliler arasında adaletsizlik ve kafa karışıklığına yol açmaktadır.

Örneğin, eğer bir emekli, 31 Aralık 2024 tarihinde dilekçe vererek emekli olsaydı, yaklaşık olarak 26.400 TL tutarında maaş alacaktı. Ancak, aynı yıl içerisinde, 1 Ocak 2025 tarihinde dilekçe vermesi halinde bu tutar yaklaşık 20.000 TL’ye düşmektedir. Bu fark, enflasyon oranlarındaki yüksek artışlar ve maaş güncellemelerindeki farklılıklar nedeniyle oluşmaktadır.

Bu sorunun çözümüne ilişkin kamu denetçiliği kurumuna çok sayıda başvuru yapılmıştır. Kamu Denetçisi Abdullah Cengiz Makas, mecliste yaptığı sunumda, sorunun yasal düzenlemelerle çözülebileceğine dikkat çekti. Yapılacak yasa değişiklikleriyle, emekli maaşlarının hesaplanmasında kullanılan kat sayısı belirli bir seviyeye sabitlenebilir veya tamamen 1999 öncesine dayanan gösterge tablosu üzerinden aylık hesaplama sistemine geçilebilir. Bu adımlar, maaşlar arasındaki farklılıkların ortadan kalkmasına önemli katkı sağlayacaktır.

Fark Nasıl Oluşuyor ve Nedenleri Nelerdir?

2024 yılından önce, emekli maaşları, bir önceki yılın 12 aylık enflasyon oranına göre belirlenmekteydi. Bu nedenle yüksek enflasyon dönemlerinde, maaş güncellemeleri de oldukça yüksek olmuştur. Bu durum, emeklilere yıl bitmeden yapılan maaş artışlarıyla %32 oranında fazladan ödeme yapılmasına neden oldu. Böylece, 2024 yılında emekli olacak kişiler, 2025 yılının 1 Ocak sonrası dilekçe vererek maaş talebinde bulunduklarında, diğerlerine kıyasla daha yüksek maaş almış oldular.

Benzer şekilde, bu durum 2026 yılında emekli olacaklar için de geçerlidir. Eğer, emekli olmak isteyen kişiler 2026 yılının başına kadar dilekçe vermezlerse, 1 Ocak 2026 itibarıyla maaşları yaklaşık 16.000 TL seviyesine düşecektir. Bu nedenle, maaşlarda yaşanan farklılıkların önüne geçmek ve adil bir sistem oluşturmak amacıyla yasa değişiklikleri kaçınılmaz hale gelmiştir.

Çözüm Önerileri ve Alternatif Yaklaşımlar

• Güncelleme kat sayısının sabitlenmesi: Yıllık enflasyon oranlarına göre değil, belirli bir seviyede sabit tutularak maaşların düzenli artışı sağlanabilir.
• Gösterge tablosuna dayalı hesaplama sistemine geçmek: 1999 öncesi uygulanan gösterge tablosu esas alınarak, aylık maaşlar daha adil ve tutarlı hale getirilebilir.
• Yasal düzenlemeler ve reformlar: Mevzuatta yapılacak değişikliklerle, emeklilerin maaşlarındaki farklılıkların önüne geçilmesi ve sistemin sürdürülebilir hale getirilmesi amaçlanmaktadır.

Sonuç olarak, bu düzenlemelerle birlikte, emeklilerin maaşlarında oluşan eşitsizlikler giderilecek ve daha adil bir gelir dağılımı sağlanacaktır. Kamuoyunun ve ilgili kurumların bu konuda yapacağı çalışmalar, sistemin daha sağlıklı işlemesine katkı sağlayacaktır.