Dünya Fındık Piyasasında Ferrero ve Türkiye Fotogramı: Fiyatlar, Algılar ve Gelecek Projeksiyonları

Türkiye fındık piyasasında geçen haftalara inen dalgalı hareketler, küresel oyuncu Ferrero’nun alımlarıyla yeniden şekilleniyor. Yurt içi tedarik zincirinde de bazı söylentiler üretici tedirginliği yaratırken, fiyatlar bölgesel farklılıklar gösteriyor ve üreticiler için yeni bir dengelenme süreci gündemde.

Ordu Ziraat Odası Başkanı Atakan Akça, Ferrero’nun Türk fındığının tat ve aromasını koruyabilmek için stokları kullanarak alımları kısmen durdurduğunu, ancak piyasanın kısa vadede toparlanacağını belirtti. “Fiyatlar arz ve talep dengesine bağlı olarak yükselecek; üretici emeğinin karşılığı eninde sonunda alınacak” sözleriyle durumun yöneldiğini vurguladı.

Üç kilit gelişme başlığında öne çıkan başlıklar şu şekilde özetlenebilir: 1 Nutella üreticisi Ferrero’nun, maliyet baskılarının artmasıyla Türkiye’den fındık alımını azalttığına dair haberlerin yankıları sürüyor. Şirket, stokları kullanarak talebi hafifletmeyi sürdürürken, Türk fındığının üretim zinciri için vazgeçilmez olduğunu bir kez daha hatırlattı. 2 Rekabet Kurulu’nun kararları ve piyasanın gözetim altında tutulması yönündeki açıklamalar, geçmişte tartışılan alım limitleriyle ilgili söylentileri kırdı ve süreci netleştirdi. 3 Ferrero’nun İtalya ve Sırbistan’daki çiftçilere yaptığı destekler, tedarik zincirini güçlendirme adına atılan adımlar olarak değerlendiriliyor ve piyasadaki belirsizliği artırdığına işaret ediyor.

Çakıldak vurgu Ferrero’nun fındıklarının menşei olarak Türkiye, İtalya, Şili ve ABD öne çıkıyor; çoğu yine Türkiye’den temin ediliyor. Ordu Çakıldak fındığının tad ve aroma dokusunun Türk fındığına bağlı olduğu konusunda ziraat odaları da hemfikir. AKça, “Türk fındığı olmadan pek çok markalı ürünün istenen kalite ve tat dengesine ulaşması mümkün değildir. İklimsel kayıplar ve maliyet yüksekliğiyle rekabet edilebilmesi için üretici maliyetine karşılık iyi bir fiyat almalı” diye konuştu.

Çiftçiye çağrı Batı Karadeniz’deki gelişmeleri değerlendiren Sakarya Karasu Ziraat Odası Başkanı Selami Arık, Türk fındık piyasasının tek büyük alıcıyla yönetilmesinin sürdürülebilir olmadığını belirtti. Arık, üretici için güvenli bir iletişim ve panik yapmama mesajını vurgulayarak, “Fındık değersizleşmez; fiyatlar ideal düzeye çekildiğinde üretici daha verimli bir şekilde çalışacaktır” dedi.

Uluslararası veriler ve Türkiye’nin konumu INC’nin her yıl açıkladığı küresel tahminler, Türkiye’yi dünya fındık üretiminin önemli bir kısmını tek başına sağlamaya yakın bir konumda gösteriyor. Türkiye’nin bu sezon da liderliğini sürdürmesi beklenirken, 9 büyük üretici ve diğer üreticilerin toplamı karşısında Türkiye’nin payı büyük oranda korunuyor. Üretim, iklim koşullarıyla değişiklik gösterse de Türkiye’nin 600-700 bin ton aralığında dalgalanan üretimi, rakip ülkelerin üretim artışlarını dengeliyor. Rekolte düşüşü ve maliyetler nisan ayında yaşanan kar ve dondan etkilenen fındık için kayıpları artırdı; toplam rekolte 450 bin tonun altına inebilir. TMO’nun alım fiyatı 195-200 lira olarak duyuruldu; üreticinin beklentisi ise 250-350 lira seviyesinde devam ediyor. Üretim maliyetinin yaklaşık 185 lira olduğu hesaplanıyor.