Diyabet ve Enfeksiyon: Türkiye’de Başarılı Bir Müdahaleyle Yeniden Yürüme Hikayesi

Bulgaristan’da yaşayan 52 yaşındaki Evil Tsvetonov, diyabete bağlı olarak gelişen ayak enfeksiyonu nedeniyle felaket eşiğine yaklaşmıştı. Ülkesinde yapılan bir operasyon enfeksiyonun dizine kadar yayılmasına yol açtı ve doktorlar ampütasyonu önerdi. Ancak Türkiye’de yapılan yoğun tedaviyle sadece bir parmak kaybı ile kurtuldu ve kısa sürede yeniden yürümeye başladı. Doktorlar, küçük bir yaranın bile dikkatle izlenmesini ve kaynaklanabilecek enfeksiyon tehlikesinin erken fark edilmesini vurguluyorlar.

Ayağa müdahale konusunda öne çıkanlar arasında enfeksiyonun cerrahi temizliğinin yanı sıra kan akımının değerlendirilmesi ve uygun antibiyotik tedavisi yer alıyor. Yara iyileşmesini hızlandırmak amacıyla şok dalga tedavisi uygulanarak 24 gün içinde dikişler alındı ve hasta yürüyebilir hale geldi. Yetkili hekimler, diyabetik ayak enfeksiyonlarında geç kalmamanın ne kadar kritik olduğunun altını çiziyorlar ve evde yapılan yanlış müdahalelerin hastayı uzuv kaybına sürükleyebileceğine dikkat çekiyorlar.

Kan dolaşımı hakkında ise ortopedi hekimleri umut verici bir tablo sunuyor: ayağa giden damarlar yeterliyse, meydana gelebilecek kayıp büyük ölçüde önlenebiliyor. Özellikle ayak ve parmak aralarının dikkatli incelenmesi, küçük çatlak ya da yara hızla doktora göstermeyi gerektirir. Ayrıca ayaklar için uygun, sıkı olmayan ve ortopedik olmayan ayakkabılar tercih edilmeli; çıplak ayakla dolaşılmamalıdır.

Tip 2 diyabeti önlemek için 8 temel kural başlığı altında dünya genelinde her 7 yetişkinden birinin bu rahatsızlıkla karşılaştığı dikkate alınıyor. Türkiye’de ise bu oran özellikle son yıllarda yükselerek yüzde 16’ya yaklaşmıştır. Endokrinoloji uzmanları, yaşam tarzı değişiklikleriyle diyabetin önemli ölçüde önlenebildiğini vurguluyorlar.

1) Düzenli hareket edin: Günde 30 dakikalık tempolu yürüyüş ve haftada iki gün kuvvetlendirme egzersizi diyabet riskini önemli ölçüde azaltabilir.

2) Dengeli beslenin: Akdeniz tarzı beslenme, sebze ve meyve ağırlıklı, tam tahıllar, balık ve zeytinyağı odaklı bir diyetle riskleri düşürebilir; yüksek işlenmiş gıdalardan uzak durmak faydalıdır.

3) Aile geçmişinizi bilin: Birinci derece yakınlarda diyabet varsa, yaşam tarzı değişiklikleri için tetikte olunmalı.

4) Ekran süresini azaltın: Çok uzun süre oturmak insülin direncini artırabilir; ara vererek hareket etmek önemlidir.

5) Uyku düzeni: En az 7 saatlik düzenli uyku kan glukozu dengelemek için kritik.

6) Düzenli hekim kontrolleri: Yüksek risk grubundakiler için yılda açlık kan şekeri ve HbA1c testi önemli bir tarama aracıdır.

7) Stresi yönetin: Stres yönetimi, uyku ve beslenme alışkanlıklarını koruyarak diyabet riskini düşürür. Gerekirse profesyonel destek alın.

8) Kilo kontrolü: Fazla kilo, hastalığın tetikleyicisidir; sürdürülebilir kilo kaybı uzun vadeli koruma sağlar.